پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1)

5. مضطربه ← → 3. دارای عادت عددیّه

4. مبتدئه

مسأله 583. «مبتدئه»، یعنی زنی که دفعۀ اوّل خون دیدن اوست.
حکم زن مبتدئه، در اینکه با مشاهدۀ چه خونی می‌تواند آن را حیض قرار دهد، مانند حکم زنی است که عادت عددیّۀ تنها دارد که در مسألۀ «577» ذکر شد.
مسأله 584. اگر زن مبتدئه خونی ببیند که کمتر از سه روز و بیشتر از ده روز نباشد، همۀ آن حیض است، چه اینکه نشانه‌های حیض[1] را دارا باشد یا نه؛
امّا چنانچه سه روز یا بیشتر خون ببیند، سپس در ظاهر و باطن پاک شود و دوباره خون ببیند و مجموع دو خون به انضمام پاکی بین آن دو، بیشتر از ده روز نباشد، ایّامی که خون دیده حیض است و در پاکی وسط، بنابر احتیاط واجب کارهایی که بر حائض حرام است را ترک کرده و کارهایی که بر غیر حائض واجب است را انجام دهد.
مسأله 585. اگر زن مبتدئه بیشتر از ده روز خون ببیند و همۀ خون‌هایی که دیده، به یک شکل باشد - هرچند درجات و مراتب آنها با هم متفاوت باشد - مانند اینکه همه با نشانه‌های حیض[2] باشد، هرچند قسمتی از آن سیاه رنگ و قسمتی قرمز باشد، یا آن‌که همۀ خون‌ها با ویژگی استحاضه یعنی زرد رنگ باشد - هرچند درجات زردی آن با هم متفاوت باشد - باید عدد عادت یکی از خویشان خود را حیض و بقیّه را استحاضه قرار دهد، چه اینکه آن خویشاوند، تنها از طرف پدر یا مادر به او منسوب باشد یا از هر دو طرف، چه زنده باشد و چه مرده؛ البتّه با رعایت دو شرط زیر:
اوّل: آنکه اطمینان نداشته باشد مقدار عادت او مخالف با مقدار حیض خودش می‌باشد،[3] مثل آن که خودش در زمان جوانی و قوّت مزاج باشد و آن زن نزدیک به سنّ یائسگی باشد که مقدار عادت معمولاً کم می‌شود.
دوّم: آنکه اطمینان نداشته باشد مقدار عادت آن زن با مقدار عادت دیگر خویشانش که دارای شرط اوّل هستند تفاوت دارد، ولی اگر مقدار تفاوت بسیار کم باشد که عرفاً به حساب نیاید، ضرر ندارد.
اگر این کار (مراجعه به خویشاوندان) ممکن نباشد، مخیّر است از سه روز تا ده روز، هر تعداد روزی را که مناسب مقدار حیضش می‌بیند، حیض قرار دهد و بهتر آن است که هفت روز قرار دهد؛ البتّه در صورتی که آن را مناسب خود ببیند.
شایان ذکر است، عددی را که زن مبتدئه با رجوع به خویشاوندان یا با انتخاب عدد به عنوان حیض بر می‌گزیند، باید از ابتدای خون در نظر بگیرد.
مسأله 586. مبتدئه اگر بیشتر از ده روز خونی ببیند که چند روز آن نشانۀ حیض و چند روز دیگر نشانۀ استحاضه را داشته باشد، چنانچه خونی که نشانۀ حیض دارد کمتر از سه روز و بیشتر از ده روز نباشد، همۀ آن حیض است و بقیّه استحاضه محسوب می­شود؛
ولی اگر این زن، مشاهدۀ خون در او استمرار پیدا کند و قبل از گذشتن ده روز از خونی که نشانۀ حیض دارد، دوباره خونی ببیند که آن هم نشانۀ خون حیض داشته باشد، مثل آن که پنج روز خون سیاه و نه روز خون زرد و دوباره پنج روز خون سیاه ببیند، باید خون اوّل را حیض و دو خون دیگر را استحاضه قرار دهد و امّا در صورتی که پنج روز خون سیاه و ده روز خون زرد و دوباره پنج روز خون سیاه ببیند، باید خون اوّل و خون سوّم که دارای نشانۀ حیض است را، حیض و خون وسط را استحاضه قرار دهد.
مسأله 587. مبتدئه، اگر بیشتر از ده روز خونی ببیند که چند روز آن نشانۀ حیض و چند روز دیگر آن نشانۀ استحاضه داشته باشد، ولی خونی که نشانۀ حیض دارد از سه روز کمتر باشد، آن را حیض قرار دهد و عدد آن را با یکی از دو راهی که توضیح آن در مسألۀ «585» ذکر شد (رجوع به خویشاوندان یا انتخاب عدد) تعیین نماید و این تکمیل در صورت امکان از خونی که بعد از خون دارای نشانه‌های حیض است، صورت بگیرد نه از خون قبل.
همین طور، اگرخون با نشانۀ حیض بیشتر از ده روز باشد، قسمتی از آن را با یکی از همین دو راه که توضیح آن ذکر شد، حیض قرار دهد و در این حال، عدد برگزیده به عنوان حیض را از ابتدای خون دارای نشانۀ حیض در نظر می‌گیرد و بقیّۀ خون را استحاضه قرار می‌دهد؛ پس در این صورت، کم کردن و کاستن از خون دارای نشانه­های حیض، در صورت امکان از آخر آن انجام می‌شود و ایام عادت از ابتدای آن لحاظ می­شود.

[1]. نشانه‌های ‌حیض، در مسألۀ «484» ذکر شد.
[2]. همان.
[3]. توضیحی که در ذیل صفحۀ «230»، پاورقی «1» ذکر شد، در این قسمت نیز جاری می‌باشد.
5. مضطربه ← → 3. دارای عادت عددیّه
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français