کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1)
جستجو در:
احکام معلوم نبودن نوع استحاضه ←
→ 3. استحاضۀ کثیره
احکام استحاضه
مسأله 638. در استحاضۀ قلیله، زن باید برای هر نماز یک وضو بگیرد، هرچند بخواهد نماز ظهر و عصر یا نماز مغرب و عشاء را پشت سر هم بخواند - مگر موردی که در مسألۀ «646» ذکر میشود - و بنابر احتیاط مستحب، پنبه را آب کشیده و یا عوض کند و باید ظاهر فرج را چنانچه خون به آن رسیده، آب بکشد.
مسأله 639. زنی که نمی‌دانسته در استحاضۀ قلیله باید برای هر نماز یک وضو بگیرد و مثلاً نماز ظهر و عصر را پشت سر هم با یک وضو می‌خوانده، نماز عصرش باطل است، هرچند جاهل قاصر بوده و در فراگیری مسأله کوتاهی نکرده باشد و باید آن را در صورتی که وقت هست، دوباره خوانده و اگر وقت گذشته، قضا نماید؛ مگر صورتی که در مسألۀ «646» ذکر میشود.
مسأله 640. در استحاضۀ متوسطه، بنابر احتیاط لازم، باید زن برای هر نماز صبح، غسل کند و لازم است برای نمازهای خود، کارهای استحاضۀ قلیله که در مسألۀ «638» ذکر شد را هم انجام دهد و هر گاه استحاضۀ متوسطه قبل از نمازی غیر از نماز صبح - مثل نماز ظهر - برایش پیش آید، برای آن نماز غسل کند و علاوه بر آن تا صبح روز دیگر برای نمازهای خود، کارهای استحاضۀ قلیله را انجام دهد.
مسأله 641. اگر استحاضۀ متوسطه قبل از نماز صبح یا در بین نماز صبح حاصل شود، باید بنابر احتیاط واجب برای نماز صبح غسل کند و اگر عمداً یا از روی فراموشی برای نماز صبح غسل نکند، بنابر احتیاط لازم، باید برای نماز ظهر و عصر غسل کند و نماز صبحش که بدون غسل و انجام وظایف دیگر مستحاضه خوانده، باطل است و باید آن را در صورتی که وقت باقی است دوباره خوانده و اگر وقت گذشته قضا نماید.[1]
چنین زنی اگر برای نماز ظهر و عصر نیز غسل نکند، بنابر احتیاط لازم باید قبل از نماز مغرب و عشاء غسل نماید، چه خون بیاید یا اینکه قطع شده باشد و نماز ظهر و عصری را که بدون غسل و انجام وظایف دیگر خوانده، دوباره بخواند و اگر وقت گذشته، قضا نماید.
مسأله 642. در استحاضۀ کثیره، بنابر احتیاط واجب، باید زن برای هر نماز، پنبه و دستمال را عوض کند یا آب بکشد و لازم است یک غسل برای نماز صبح و یک غسل برای نماز ظهر و عصر و یک غسل برای نماز مغرب و عشاء به‌جا آورد و بین نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء فاصله نیندازد و اگر فاصله بیندازد، باید برای نماز عصر و عشاء دوباره غسل کند؛
همۀ موارد فوق در صورتی است که خون پی در پی در پنبه نفوذ کرده و به دستمالی که معمولاً بانوان برای جلوگیری از سرایت خون میبندند برسد؛
امّا چنانچه نفوذ خون در پنبه و رسیدن آن به دستمال با قدری فاصلۀ زمانی (فَتْرت) باشد که زن بتواند در آن فاصله غسل نموده و یک نماز یا بیشتر بخواند، یک غسل کافی است، مثل اینکه یک ساعت مانده به غروب، فترت مذکور برای زن پدید آید و وی غسل استحاضۀ کثیره کرده و بتواند علاوه بر خواندن نماز ظهر، قبل از آنکه خون دوباره در پنبه نفوذ کرده و به دستمال برسد نمازهای عصر و مغرب و عشاء را بخواند، در این صورت، برای نمازهای عصر و مغرب و عشاء لازم نیست غسل دیگری بکند؛
ولی اگر زن مذکور غسل استحاضۀ کثیره نماید و مثلاً نماز ظهر را بخواند و قبل از نماز عصر یا در بین آن، مجدّداً خون در پنبه نفوذ کرده و به دستمال برسد، بنابر احتیاط واجب باید برای نماز عصر دوباره وظایف مستحاضۀ کثیره را انجام دهد، یعنی بنابر احتیاط واجب پنبه و دستمال را عوض کرده و یا آب بکشد و غسل استحاضۀ کثیره کرده و نماز عصر را بخواند و اکتفا به غسل نماز ظهر ننماید.
در هر صورت، زنی که غسل استحاضۀ کثیره انجام داده، تا وقتی بعد از غسل، مبطل وضو انجام نداده، لازم نیست وضو بگیرد.
مسأله 643. در مواردی که غسل بر زن واجب میشود، اگر چند بار غسل کردن برای او ضرر قابل توجّه داشته یا باعث سختی زیادی باشد که معمولاً قابل تحمّل نیست (حَرَج)، میتواند به جای آن تیمّم نماید.[2]
مسأله 644. مستحاضۀ متوسطه که باید وضو بگیرد و هم بنابر احتیاط لازم، غسل کند، باید غسل را اوّل به‌جا آورد و بعد وضو بگیرد؛ ولی در مستحاضۀ کثیره که غسل کافی است و احتیاط مستحب است که وضو هم بگیرد، اگر بخواهد وضو بگیرد باید قبل از غسل، وضو بگیرد.
مسأله 645. در ابتدای استحاضه تا وقتی خون در باطن است و بیرون نیامده، غسل یا وضو و نیز سایر احکام استحاضه واجب نمی‌شود و اگر بیرون بیاید هرچند کم باشد، واجب است طبق احکام استحاضه عمل نماید و از آن پس تا زمانی که خون در مجراست، هرچند بیرون نیاید، ولی در محلّی است که اگر پنبه را داخل کند آلوده به خون میشود، واجب است به وظایف مستحاضه عمل کند.
مسأله 646. زن مستحاضه اگر بداند از وقتی که مشغول وضو یا غسل شده، خونی از او بیرون نیامده و در داخل فرج هم نیست (پاکی بین استحاضه)، میتواند خواندن نماز را تا وقتی که می‌داند پاک می‌ماند به تأخیر بیندازد، همچنان که میتواند نمازهای بعدی را در این فاصلۀ زمانی بدون اینکه دوباره غسل کند یا وضو بگیرد، بخواند.
مسأله 647. اگر زن قبل از وقت نماز، مستحاضۀ متوسطه یا کثیره شود، در مواردی که لازم است بین غسل و نماز فاصله‌ای واقع نشود، واجب است غسل مربوط به نماز را بعد از فرا رسیدن وقت نماز انجام دهد؛
مگر آنکه غسل را برای خواندن همان نماز یا به جهت دیگری مثل مسّ خطّ قرآن، نزدیک وقت اذان انجام داده باشد و بلافاصله بعد از آن، وقت شرعی نماز فرا رسد و نماز را بخواند، به گونه‌ای که بین غسل و نماز فاصله نشده و پشت سر هم انجام گردد؛ امّا اگر بین انجام غسل و نماز فاصله شود، مثل اینکه منتظر رسیدن وقت نماز شود، آن غسل برای خواندن نماز کافی نیست و باید برای نماز دوباره غسل نماید.[3]
مسأله 648. در مستحاضۀ قلیله و متوسطه، زن برای هر نمازی، چه نماز یومیّه و چه نماز غیر یومیّه (مانند نماز طواف)، چه نماز واجب و چه نماز مستحب (مانند نوافل)، باید وضو بگیرد و خواندن دو نماز با یک وضو جایز نیست، هرچند دو نماز را پشت سر هم و بدون فاصله بخواند؛[4]
مگر آنکه زن از ابتدای وضوی نماز اوّل تا انتهای نماز بعد، در ظاهر و باطن پاک باشد و پاک بودن در ظاهر کافی نیست. بنابراین، در این فاصلۀ زمانی که خون در ظاهر و باطن قطع شده (پاکی بین استحاضه)، جایز است زن چند نماز را با یک وضو بخواند.
همین طور، اگر بخواهد نماز یومیّه‌ای را که خوانده، احتیاطاً دوباره بخواند یا بخواهد نمازی را که تنها خوانده است، دوباره با جماعت بخواند، باید تمام کارهایی را که برای استحاضه ذکر شد انجام دهد، مگر مورد استثنایی که ذکر شد؛
امّا برای خواندن نماز احتیاط و سجدۀ فراموش شده، چنانچه آنها را بعد از نماز فوراً به‌جا آورد، لازم نیست کارهای استحاضه را انجام دهد و برای سجدۀ سهو، در هر حال لازم نیست کارهای استحاضه را به‌جا آورد.
مسأله 649. مستحاضۀ قلیله یا متوسطه اگر بخواهد غیر از نماز، کاری انجام دهد که شرط آن وضو داشتن است، مثلاً بخواهد طواف واجب انجام دهد یا قرآن را مسّ کند، باید برای آن وضو بگیرد؛[5] البتّه چنانچه برای نماز وضو گرفته، این حکم بنابر احتیاط واجب میباشد. بنابراین، اگر بخواهد بعد از نماز مثلاً قرآن را مسّ نماید، بنابر احتیاط واجب باید برای آن وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب نمیتواند به وضویی که برای نماز گرفته اکتفا نماید؛
مگر آنکه زن از ابتدای وضوی نماز، در ظاهر و باطن پاک باشد و این پاکی در اثنای نماز و بعد از آن نیز استمرار یابد و بتواند در پاکی بین استحاضه، سایر اعمال مانند طواف یا مسّ خطّ قرآن را انجام دهد، که در این صورت، میتواند برای انجام این کارها به وضوی نماز اکتفا کند.
مسأله 650. اگر زن مثلاً برای نماز یا طواف واجب وضو گرفته، در حال انجام نماز یا طواف میتواند خطّ قرآن را مسّ نماید، امّا چنانچه بخواهد بعد از انجام نماز یا طواف، خطّ قرآن را مسّ نماید، بنابر احتیاط واجب باید دوباره وضو بگیرد. همچنین، برای تکرار مسّ خطّ قرآن، بنابر احتیاط واجب یک وضــو کافی نیســت.[6]
مسأله 651. مستحاضۀ کثیره اگر بخواهد غیر از نماز، کاری انجام دهد که شرط آن وضو داشتن است، مثلاً طواف واجب انجام دهد یا خطّ قرآن را مسّ کند، چنانچه خون پی در پی در پنبه نفوذ کرده و به دستمالی که معمولاً بانوان برای جلوگیری از سرایت خون میبندند می‌رسد، غسلی که برای نماز انجام داده، برای آن کار (مثل طواف واجب یا مسّ خطّ قرآن) نیز کافی است و احتیاط مستحب آن است که دوباره غسل کند؛ البتّه در صورتی که باطل کنندۀ وضو از او سر زده باشد (مثل اینکه ادرار کرده باشد)، باید وضو بگیرد؛
امّا چنانچه نفوذ خون در پنبه و رسیدن آن به دستمال با قدری فاصلۀ زمانی (فَتْرت) باشد که زن بتواند در آن فاصله غسل نماید و علاوه بر خواندن نماز یومیّه، طواف واجب یا مسّ خطّ قرآن را نیز انجام دهد، همان یک غسل کافی است و لازم نیست برای آن کار (مثل طواف واجب یا مسّ خطّ قرآن) غسل دیگری انجام دهد؛
ولی اگر چنین زنی غسل استحاضۀ کثیره نماید و نماز را بخواند، ولی قبل از انجام عمل (طواف واجب یا مسّ خطّ قرآن) مجدّداً خون در پنبه نفوذ کرده و به دستمال برسد، بنابر احتیاط واجب نمیتواند به غسلی که برای نماز انجام داده اکتفا نماید و بنابر احتیاط واجب لازم است برای انجام عمل مذکور دوباره غسل استحاضۀ کثیره نماید.[7]
مسأله 652. مستحاضۀ قلیله بعد از وضو و مستحاضۀ متوسطه بعد از غسل و وضو و مستحاضۀ کثیره بعد از غسل، باید فوراً مشغول نماز شوند؛ مگر در دو مورد استثنایی که در مسائل «642 و 646» به آنها اشاره شد، ولی گفتن اذان و اقامه قبل از نماز و خواندن دعاهای وارده قبل از تکبیرة الاحرام که به دلیل معتبر، مستحب بودن آن ثابت شده، اشکال ندارد.
همچنین، کارهایی که برای خواندن نماز لازم است انجام شود، مثل تهیۀ مهر و چیزی که سجده بر آن صحیح است و کارهایی که معمولاً قبل از نماز انجام میشود، مثل رفتن به محلّ نمازش در منزل، اشکال ندارد و در نماز هم میتواند کارهای مستحب مثل قنوت و غیر آن را به‌جا آورد.
همین طور، اگر زن مستحاضه نمازی به‌جا آورد که معلوم شود باطل است - مثلاً به دلیل به‌جا نیاوردن رکن یا پدید آمدن یکی از شک‌های باطل کننده بفهمد نمازش باطل بوده - چنانچه متوجّه باطل شدن نماز در بین آن یا بعد از آن بدون فاصلۀ قابل توجّه شود، این امر موجب باطل شدن غسل یا وضوی او نمی‌شود و میتواند آن نماز را با همان غسل یا وضو بدون فاصله دوباره بخواند.
مسأله 653. زن مستحاضه، اگر وظیفه‌اش این باشد که میان وضو یا غسل و نماز فاصله نیندازد، ولی مطابق وظیفه‌اش رفتار نکند و فاصله بیندازد، باید دوباره وضو گرفته یا غسل کند و بلافاصله مشغول نماز شود.
مسأله 654. اگر خون استحاضۀ زن جریان داشته و قطع نشود، چنانچه برای او ضرر نداشته باشد، باید تا آخر نماز از بیرون آمدن خون جلوگیری نماید، هرچند با گذاشتن پنبه و مانند آن در داخل مجرا و بستن آن قسمت باشد و بنابر احتیاط واجب، جلوگیری از خارج شدن خون، قبل از وضو یا غسل انجام شود و اگر کوتاهی کند و خون بیرون آید، چنانچه نماز خوانده، باید دوباره آن را به‌جا آورد، ولی فاصله شدن این نماز باطل، باعث باطل شدن وضو یا غسل نمی‌شود و میتواند فوراً بدون اینکه بار دیگر وضو یا غسل را انجام دهد، نماز را دوباره بخواند، هرچند احتیاط مستحب آن است که دوباره وضو یا غسل را انجام دهد، سپس نماز را بار دیگر بخواند.
مسأله 639. زنی که نمی‌دانسته در استحاضۀ قلیله باید برای هر نماز یک وضو بگیرد و مثلاً نماز ظهر و عصر را پشت سر هم با یک وضو می‌خوانده، نماز عصرش باطل است، هرچند جاهل قاصر بوده و در فراگیری مسأله کوتاهی نکرده باشد و باید آن را در صورتی که وقت هست، دوباره خوانده و اگر وقت گذشته، قضا نماید؛ مگر صورتی که در مسألۀ «646» ذکر میشود.
مسأله 640. در استحاضۀ متوسطه، بنابر احتیاط لازم، باید زن برای هر نماز صبح، غسل کند و لازم است برای نمازهای خود، کارهای استحاضۀ قلیله که در مسألۀ «638» ذکر شد را هم انجام دهد و هر گاه استحاضۀ متوسطه قبل از نمازی غیر از نماز صبح - مثل نماز ظهر - برایش پیش آید، برای آن نماز غسل کند و علاوه بر آن تا صبح روز دیگر برای نمازهای خود، کارهای استحاضۀ قلیله را انجام دهد.
مسأله 641. اگر استحاضۀ متوسطه قبل از نماز صبح یا در بین نماز صبح حاصل شود، باید بنابر احتیاط واجب برای نماز صبح غسل کند و اگر عمداً یا از روی فراموشی برای نماز صبح غسل نکند، بنابر احتیاط لازم، باید برای نماز ظهر و عصر غسل کند و نماز صبحش که بدون غسل و انجام وظایف دیگر مستحاضه خوانده، باطل است و باید آن را در صورتی که وقت باقی است دوباره خوانده و اگر وقت گذشته قضا نماید.[1]
چنین زنی اگر برای نماز ظهر و عصر نیز غسل نکند، بنابر احتیاط لازم باید قبل از نماز مغرب و عشاء غسل نماید، چه خون بیاید یا اینکه قطع شده باشد و نماز ظهر و عصری را که بدون غسل و انجام وظایف دیگر خوانده، دوباره بخواند و اگر وقت گذشته، قضا نماید.
مسأله 642. در استحاضۀ کثیره، بنابر احتیاط واجب، باید زن برای هر نماز، پنبه و دستمال را عوض کند یا آب بکشد و لازم است یک غسل برای نماز صبح و یک غسل برای نماز ظهر و عصر و یک غسل برای نماز مغرب و عشاء به‌جا آورد و بین نماز ظهر و عصر و مغرب و عشاء فاصله نیندازد و اگر فاصله بیندازد، باید برای نماز عصر و عشاء دوباره غسل کند؛
همۀ موارد فوق در صورتی است که خون پی در پی در پنبه نفوذ کرده و به دستمالی که معمولاً بانوان برای جلوگیری از سرایت خون میبندند برسد؛
امّا چنانچه نفوذ خون در پنبه و رسیدن آن به دستمال با قدری فاصلۀ زمانی (فَتْرت) باشد که زن بتواند در آن فاصله غسل نموده و یک نماز یا بیشتر بخواند، یک غسل کافی است، مثل اینکه یک ساعت مانده به غروب، فترت مذکور برای زن پدید آید و وی غسل استحاضۀ کثیره کرده و بتواند علاوه بر خواندن نماز ظهر، قبل از آنکه خون دوباره در پنبه نفوذ کرده و به دستمال برسد نمازهای عصر و مغرب و عشاء را بخواند، در این صورت، برای نمازهای عصر و مغرب و عشاء لازم نیست غسل دیگری بکند؛
ولی اگر زن مذکور غسل استحاضۀ کثیره نماید و مثلاً نماز ظهر را بخواند و قبل از نماز عصر یا در بین آن، مجدّداً خون در پنبه نفوذ کرده و به دستمال برسد، بنابر احتیاط واجب باید برای نماز عصر دوباره وظایف مستحاضۀ کثیره را انجام دهد، یعنی بنابر احتیاط واجب پنبه و دستمال را عوض کرده و یا آب بکشد و غسل استحاضۀ کثیره کرده و نماز عصر را بخواند و اکتفا به غسل نماز ظهر ننماید.
در هر صورت، زنی که غسل استحاضۀ کثیره انجام داده، تا وقتی بعد از غسل، مبطل وضو انجام نداده، لازم نیست وضو بگیرد.
مسأله 643. در مواردی که غسل بر زن واجب میشود، اگر چند بار غسل کردن برای او ضرر قابل توجّه داشته یا باعث سختی زیادی باشد که معمولاً قابل تحمّل نیست (حَرَج)، میتواند به جای آن تیمّم نماید.[2]
مسأله 644. مستحاضۀ متوسطه که باید وضو بگیرد و هم بنابر احتیاط لازم، غسل کند، باید غسل را اوّل به‌جا آورد و بعد وضو بگیرد؛ ولی در مستحاضۀ کثیره که غسل کافی است و احتیاط مستحب است که وضو هم بگیرد، اگر بخواهد وضو بگیرد باید قبل از غسل، وضو بگیرد.
مسأله 645. در ابتدای استحاضه تا وقتی خون در باطن است و بیرون نیامده، غسل یا وضو و نیز سایر احکام استحاضه واجب نمی‌شود و اگر بیرون بیاید هرچند کم باشد، واجب است طبق احکام استحاضه عمل نماید و از آن پس تا زمانی که خون در مجراست، هرچند بیرون نیاید، ولی در محلّی است که اگر پنبه را داخل کند آلوده به خون میشود، واجب است به وظایف مستحاضه عمل کند.
مسأله 646. زن مستحاضه اگر بداند از وقتی که مشغول وضو یا غسل شده، خونی از او بیرون نیامده و در داخل فرج هم نیست (پاکی بین استحاضه)، میتواند خواندن نماز را تا وقتی که می‌داند پاک می‌ماند به تأخیر بیندازد، همچنان که میتواند نمازهای بعدی را در این فاصلۀ زمانی بدون اینکه دوباره غسل کند یا وضو بگیرد، بخواند.
مسأله 647. اگر زن قبل از وقت نماز، مستحاضۀ متوسطه یا کثیره شود، در مواردی که لازم است بین غسل و نماز فاصله‌ای واقع نشود، واجب است غسل مربوط به نماز را بعد از فرا رسیدن وقت نماز انجام دهد؛
مگر آنکه غسل را برای خواندن همان نماز یا به جهت دیگری مثل مسّ خطّ قرآن، نزدیک وقت اذان انجام داده باشد و بلافاصله بعد از آن، وقت شرعی نماز فرا رسد و نماز را بخواند، به گونه‌ای که بین غسل و نماز فاصله نشده و پشت سر هم انجام گردد؛ امّا اگر بین انجام غسل و نماز فاصله شود، مثل اینکه منتظر رسیدن وقت نماز شود، آن غسل برای خواندن نماز کافی نیست و باید برای نماز دوباره غسل نماید.[3]
مسأله 648. در مستحاضۀ قلیله و متوسطه، زن برای هر نمازی، چه نماز یومیّه و چه نماز غیر یومیّه (مانند نماز طواف)، چه نماز واجب و چه نماز مستحب (مانند نوافل)، باید وضو بگیرد و خواندن دو نماز با یک وضو جایز نیست، هرچند دو نماز را پشت سر هم و بدون فاصله بخواند؛[4]
مگر آنکه زن از ابتدای وضوی نماز اوّل تا انتهای نماز بعد، در ظاهر و باطن پاک باشد و پاک بودن در ظاهر کافی نیست. بنابراین، در این فاصلۀ زمانی که خون در ظاهر و باطن قطع شده (پاکی بین استحاضه)، جایز است زن چند نماز را با یک وضو بخواند.
همین طور، اگر بخواهد نماز یومیّه‌ای را که خوانده، احتیاطاً دوباره بخواند یا بخواهد نمازی را که تنها خوانده است، دوباره با جماعت بخواند، باید تمام کارهایی را که برای استحاضه ذکر شد انجام دهد، مگر مورد استثنایی که ذکر شد؛
امّا برای خواندن نماز احتیاط و سجدۀ فراموش شده، چنانچه آنها را بعد از نماز فوراً به‌جا آورد، لازم نیست کارهای استحاضه را انجام دهد و برای سجدۀ سهو، در هر حال لازم نیست کارهای استحاضه را به‌جا آورد.
مسأله 649. مستحاضۀ قلیله یا متوسطه اگر بخواهد غیر از نماز، کاری انجام دهد که شرط آن وضو داشتن است، مثلاً بخواهد طواف واجب انجام دهد یا قرآن را مسّ کند، باید برای آن وضو بگیرد؛[5] البتّه چنانچه برای نماز وضو گرفته، این حکم بنابر احتیاط واجب میباشد. بنابراین، اگر بخواهد بعد از نماز مثلاً قرآن را مسّ نماید، بنابر احتیاط واجب باید برای آن وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب نمیتواند به وضویی که برای نماز گرفته اکتفا نماید؛
مگر آنکه زن از ابتدای وضوی نماز، در ظاهر و باطن پاک باشد و این پاکی در اثنای نماز و بعد از آن نیز استمرار یابد و بتواند در پاکی بین استحاضه، سایر اعمال مانند طواف یا مسّ خطّ قرآن را انجام دهد، که در این صورت، میتواند برای انجام این کارها به وضوی نماز اکتفا کند.
مسأله 650. اگر زن مثلاً برای نماز یا طواف واجب وضو گرفته، در حال انجام نماز یا طواف میتواند خطّ قرآن را مسّ نماید، امّا چنانچه بخواهد بعد از انجام نماز یا طواف، خطّ قرآن را مسّ نماید، بنابر احتیاط واجب باید دوباره وضو بگیرد. همچنین، برای تکرار مسّ خطّ قرآن، بنابر احتیاط واجب یک وضــو کافی نیســت.[6]
مسأله 651. مستحاضۀ کثیره اگر بخواهد غیر از نماز، کاری انجام دهد که شرط آن وضو داشتن است، مثلاً طواف واجب انجام دهد یا خطّ قرآن را مسّ کند، چنانچه خون پی در پی در پنبه نفوذ کرده و به دستمالی که معمولاً بانوان برای جلوگیری از سرایت خون میبندند می‌رسد، غسلی که برای نماز انجام داده، برای آن کار (مثل طواف واجب یا مسّ خطّ قرآن) نیز کافی است و احتیاط مستحب آن است که دوباره غسل کند؛ البتّه در صورتی که باطل کنندۀ وضو از او سر زده باشد (مثل اینکه ادرار کرده باشد)، باید وضو بگیرد؛
امّا چنانچه نفوذ خون در پنبه و رسیدن آن به دستمال با قدری فاصلۀ زمانی (فَتْرت) باشد که زن بتواند در آن فاصله غسل نماید و علاوه بر خواندن نماز یومیّه، طواف واجب یا مسّ خطّ قرآن را نیز انجام دهد، همان یک غسل کافی است و لازم نیست برای آن کار (مثل طواف واجب یا مسّ خطّ قرآن) غسل دیگری انجام دهد؛
ولی اگر چنین زنی غسل استحاضۀ کثیره نماید و نماز را بخواند، ولی قبل از انجام عمل (طواف واجب یا مسّ خطّ قرآن) مجدّداً خون در پنبه نفوذ کرده و به دستمال برسد، بنابر احتیاط واجب نمیتواند به غسلی که برای نماز انجام داده اکتفا نماید و بنابر احتیاط واجب لازم است برای انجام عمل مذکور دوباره غسل استحاضۀ کثیره نماید.[7]
مسأله 652. مستحاضۀ قلیله بعد از وضو و مستحاضۀ متوسطه بعد از غسل و وضو و مستحاضۀ کثیره بعد از غسل، باید فوراً مشغول نماز شوند؛ مگر در دو مورد استثنایی که در مسائل «642 و 646» به آنها اشاره شد، ولی گفتن اذان و اقامه قبل از نماز و خواندن دعاهای وارده قبل از تکبیرة الاحرام که به دلیل معتبر، مستحب بودن آن ثابت شده، اشکال ندارد.
همچنین، کارهایی که برای خواندن نماز لازم است انجام شود، مثل تهیۀ مهر و چیزی که سجده بر آن صحیح است و کارهایی که معمولاً قبل از نماز انجام میشود، مثل رفتن به محلّ نمازش در منزل، اشکال ندارد و در نماز هم میتواند کارهای مستحب مثل قنوت و غیر آن را به‌جا آورد.
همین طور، اگر زن مستحاضه نمازی به‌جا آورد که معلوم شود باطل است - مثلاً به دلیل به‌جا نیاوردن رکن یا پدید آمدن یکی از شک‌های باطل کننده بفهمد نمازش باطل بوده - چنانچه متوجّه باطل شدن نماز در بین آن یا بعد از آن بدون فاصلۀ قابل توجّه شود، این امر موجب باطل شدن غسل یا وضوی او نمی‌شود و میتواند آن نماز را با همان غسل یا وضو بدون فاصله دوباره بخواند.
مسأله 653. زن مستحاضه، اگر وظیفه‌اش این باشد که میان وضو یا غسل و نماز فاصله نیندازد، ولی مطابق وظیفه‌اش رفتار نکند و فاصله بیندازد، باید دوباره وضو گرفته یا غسل کند و بلافاصله مشغول نماز شود.
مسأله 654. اگر خون استحاضۀ زن جریان داشته و قطع نشود، چنانچه برای او ضرر نداشته باشد، باید تا آخر نماز از بیرون آمدن خون جلوگیری نماید، هرچند با گذاشتن پنبه و مانند آن در داخل مجرا و بستن آن قسمت باشد و بنابر احتیاط واجب، جلوگیری از خارج شدن خون، قبل از وضو یا غسل انجام شود و اگر کوتاهی کند و خون بیرون آید، چنانچه نماز خوانده، باید دوباره آن را به‌جا آورد، ولی فاصله شدن این نماز باطل، باعث باطل شدن وضو یا غسل نمی‌شود و میتواند فوراً بدون اینکه بار دیگر وضو یا غسل را انجام دهد، نماز را دوباره بخواند، هرچند احتیاط مستحب آن است که دوباره وضو یا غسل را انجام دهد، سپس نماز را بار دیگر بخواند.
[1]. شایان ذکر است باطل بودن نمازی که زن برای آن غسل استحاضۀ متوسطه را انجام نداده، ولی وظایف دیگر را انجام داده است، بنابر احتیاط واجب میباشد و این حکم، در مورد ادامۀ مسأله نیز جاری است.
[2]. توضیح آن در فصل تیمّم، مورد سوّم و چهارم از موارد انجام تیمّم ذکر میشود.
[3]. همان طور که قبلاً ذکر شد، واجب بودن غسل استحاضۀ متوسطه بنابر احتیاط لازم میباشد.
[4]. البتّه در استحاضۀ متوسطه، چنانچه غسل روزانهای که بنابر احتیاط بر وی لازم است را انجام داده، انجام غسل دیگری لازم نیست.
[5]. همان.
[6]. البتّه اگر خون استحاضه از ابتدای وضو در ظاهر و باطن به‌طور موقّت قطع شده (پاکی بین استحاضه) و این پاکی استمرار داشته باشد، میتواند در پاکی مذکور هرچند بار بخواهد قرآن را مسّ نماید.
[7]. البتّه در هر صورت، زنی که غسل استحاضۀ کثیره انجام داده، تا وقتی بعد از غسل مبطل وضو انجام نداده، لازم نیست برای عملی که شرط صحّت آن طهارت از حدث اصغر است وضو بگیرد.