کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1)
جستجو در:
3. قیام ←
→ 2. تکبیرة الاحرام
مستحبات تکبیرة الاحرام
مسأله 1247. مستحب است نمازگزار هنگام گفتن تکبیرة الاحرام و تکبیرهای بین نماز، دست‌‌ها را تا مقابل گوش‌‌ها یا صورت بالا ببرد و بهتر آن است که با گفتن همزۀ «اللّهُ أَکْبَر» دست‌‌ها از ران پا جدا شود و با گفتن «راء» «اللّهُ أَکْبَر» دست‌‌ها به مقابل گوش‌‌ها یا صورت برسد، سپس دست‌‌ها را بدون فاصله بیندازد.
مسأله 1248. برای افتتاح نماز، گفتن یک «اَللهُ أَکْبَر» کافی است و گفتن هفت تکبیر مستحب می‌باشد که آنها را «تکبیرات افتتاحیّه» می‌نامند و نمازگزار به مجموع آنها نیّت إحرام نماز و ورود به نماز را می‌نماید، هرچند احتیاط مستحب آن است که ابتدا رجاءً شش تکبیر بدون نیّت إحرام نماز و ورود به نماز بگوید، سپس تکبیر هفتم را تکبیرة الاحرام قرار دهد.
این حکم، اختصاص به نمازهای شبانه‌روزی (یومیّه) ندارد و شامل نمازهای واجب دیگر و نمازهای مستحبی هم می‌‌شود.
مسأله 1249. جایز است نمازگزار هفت تکبیر افتتاحیّه را بدون خواندن دعاهایی که وارد شده، پشت سر هم به‌جا آورد؛ ولی بهتر آن است ابتدا سه تکبیر اوّل از تکبیرات افتتاحیّه را بگوید و بعد از آن این دعا را بخواند:
«اللّٰهُمَّ أَنْتَ الْمَلِکُ الْحَقُّ، لٰا إِلٰهَ إِلّٰا أَنْتَ، سُبْحانَکَ إِنّی ظَلَمْتُ نَفْسی، فَاغْفِرْ لی ذَنْبیٖ، إِنَّهُ لٰا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلّٰا أَنْتَ».
سپس دو تکبیر بعدی تکبیرات افتتاحیّه را بگوید و این دعا را بخواند:
«لَبَّیْکَ وَسَعْدَیْکَ وَالْخَیْرُ فی یَدَیْکَ وَالشَّرُ لَیْسَ إِلَیْکَ وَالْمَهْدیُّ مَنْ هَدَیْتَ، لٰامَلْجَأَ مِنْکَ إِلّٰا إِلَیْکَ، سُبْحٰانَکَ وَحَنانَیْکَ، تَبارَکْتَ وَتَعالَیْتَ، سُبْحٰانَکَ رَبَّ الْبَیْتِ».
سپس دو تکبیر آخر تکبیرات افتتاحیّه را بگوید و این دعا بخواند:
«وَجَّهْتُ وَجْهیَ لِلَّذی فَطَرَ السَّمٰواتِ وَالْأَرْضَ، عٰالِمَ الْغَیْبِ وَالشَّهادَةِ حَنیفاً مُسْلِماً، وَمٰا أَنَا مِنَ الْمُشْرِکیٖنَ، إِنَّ صَلٰاتی وَنُسُکی وَمَحْیٰایَ وَمَمٰاتی لِلهِ رَبِّ الْعٰالَمیٖنَ، لٰا شَریکَ لَهُ وَبِذٰلِکَ أُمِرْتُ وَأَنَا مِنَ الْمُسْلِمیٖنَ».
سپس بعد از آن «أعُوْذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیٖم» بگوید و خواندن سورۀ حمد را شروع کند.
مسأله 1250. خوب است نمازگزار قبل از تکبیرات افتتاحیه، به قصد رجاء بگوید:
«یا مُحْسِنُ قَدْ أَتاکَ الْمُسی‌ءُ وَقَدْ أَمَرْتَ الُمُحْسِنَ اَنْ یتَجٰاوَزَ عَنِ الْمُسی‌ءِ، أَنْتَ الْمُحْسِنُ وَأَنَا المُسی‌ءُ، فَبِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَتَجٰاوَزْ عَنْ قَبیٖحِ ما تَعْلَمُ مِنّی»؛
و نیز مناسب است به قصد رجاء این دعا را بخواند:
«اللَّهُمَّ إِنّی أَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ بِمُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأُقَدِّمُهُمْ بَیْنَ یَدَیْ صَلَاتی وَأَتَقَرَّبُ بِهِمْ إِلَیْکَ، فَاجْعَلْنی بِهِمْ وَجیهاً فی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبیٖنَ، مَنَنْتَ عَلَیَّ بِمَعْرِفَتِهِمْ، فَاخْتِمْ لی بِطَاعَتِهِم وَمَعْرِفَتِهِمْ وَوَلَایَتِهِمْ، فَإِنَّهَا السَّعَادَةُ وَاخْتِمْ لی بِهَا، فَإِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ».
و بعد از اتمام نماز نیز بگوید:
«اللَّهُمَّ اجْعَلْنی مَعَ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ فی کُلِّ عَافیَةٍ وَبَلَاء وَاجْعَلْنی مَعَ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ فی کُلِّ مَثْوىً وَمُنْقَلَبٍ، اللَّهُــــمَّ اجْعَلْ مَحْیَــایَ مَحْیَاهُمْ وَمَمَاتــی مَمَاتَهُــمْ وَاجْعَلْنی مَعَهُمْ فِی الْمَوَاطِنِ کُلِّهَا وَلَا تُفَرِّقْ بَیْنی وَبَیْنَهُمْ، إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ».
3. قیام ←
→ 2. تکبیرة الاحرام
مسأله 1248. برای افتتاح نماز، گفتن یک «اَللهُ أَکْبَر» کافی است و گفتن هفت تکبیر مستحب می‌باشد که آنها را «تکبیرات افتتاحیّه» می‌نامند و نمازگزار به مجموع آنها نیّت إحرام نماز و ورود به نماز را می‌نماید، هرچند احتیاط مستحب آن است که ابتدا رجاءً شش تکبیر بدون نیّت إحرام نماز و ورود به نماز بگوید، سپس تکبیر هفتم را تکبیرة الاحرام قرار دهد.
این حکم، اختصاص به نمازهای شبانه‌روزی (یومیّه) ندارد و شامل نمازهای واجب دیگر و نمازهای مستحبی هم می‌‌شود.
مسأله 1249. جایز است نمازگزار هفت تکبیر افتتاحیّه را بدون خواندن دعاهایی که وارد شده، پشت سر هم به‌جا آورد؛ ولی بهتر آن است ابتدا سه تکبیر اوّل از تکبیرات افتتاحیّه را بگوید و بعد از آن این دعا را بخواند:
«اللّٰهُمَّ أَنْتَ الْمَلِکُ الْحَقُّ، لٰا إِلٰهَ إِلّٰا أَنْتَ، سُبْحانَکَ إِنّی ظَلَمْتُ نَفْسی، فَاغْفِرْ لی ذَنْبیٖ، إِنَّهُ لٰا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلّٰا أَنْتَ».
سپس دو تکبیر بعدی تکبیرات افتتاحیّه را بگوید و این دعا را بخواند:
«لَبَّیْکَ وَسَعْدَیْکَ وَالْخَیْرُ فی یَدَیْکَ وَالشَّرُ لَیْسَ إِلَیْکَ وَالْمَهْدیُّ مَنْ هَدَیْتَ، لٰامَلْجَأَ مِنْکَ إِلّٰا إِلَیْکَ، سُبْحٰانَکَ وَحَنانَیْکَ، تَبارَکْتَ وَتَعالَیْتَ، سُبْحٰانَکَ رَبَّ الْبَیْتِ».
سپس دو تکبیر آخر تکبیرات افتتاحیّه را بگوید و این دعا بخواند:
«وَجَّهْتُ وَجْهیَ لِلَّذی فَطَرَ السَّمٰواتِ وَالْأَرْضَ، عٰالِمَ الْغَیْبِ وَالشَّهادَةِ حَنیفاً مُسْلِماً، وَمٰا أَنَا مِنَ الْمُشْرِکیٖنَ، إِنَّ صَلٰاتی وَنُسُکی وَمَحْیٰایَ وَمَمٰاتی لِلهِ رَبِّ الْعٰالَمیٖنَ، لٰا شَریکَ لَهُ وَبِذٰلِکَ أُمِرْتُ وَأَنَا مِنَ الْمُسْلِمیٖنَ».
سپس بعد از آن «أعُوْذُ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیٖم» بگوید و خواندن سورۀ حمد را شروع کند.
مسأله 1250. خوب است نمازگزار قبل از تکبیرات افتتاحیه، به قصد رجاء بگوید:
«یا مُحْسِنُ قَدْ أَتاکَ الْمُسی‌ءُ وَقَدْ أَمَرْتَ الُمُحْسِنَ اَنْ یتَجٰاوَزَ عَنِ الْمُسی‌ءِ، أَنْتَ الْمُحْسِنُ وَأَنَا المُسی‌ءُ، فَبِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، صَلِّ عَلیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَتَجٰاوَزْ عَنْ قَبیٖحِ ما تَعْلَمُ مِنّی»؛
و نیز مناسب است به قصد رجاء این دعا را بخواند:
«اللَّهُمَّ إِنّی أَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ بِمُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأُقَدِّمُهُمْ بَیْنَ یَدَیْ صَلَاتی وَأَتَقَرَّبُ بِهِمْ إِلَیْکَ، فَاجْعَلْنی بِهِمْ وَجیهاً فی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبیٖنَ، مَنَنْتَ عَلَیَّ بِمَعْرِفَتِهِمْ، فَاخْتِمْ لی بِطَاعَتِهِم وَمَعْرِفَتِهِمْ وَوَلَایَتِهِمْ، فَإِنَّهَا السَّعَادَةُ وَاخْتِمْ لی بِهَا، فَإِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ».
و بعد از اتمام نماز نیز بگوید:
«اللَّهُمَّ اجْعَلْنی مَعَ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ فی کُلِّ عَافیَةٍ وَبَلَاء وَاجْعَلْنی مَعَ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ فی کُلِّ مَثْوىً وَمُنْقَلَبٍ، اللَّهُــــمَّ اجْعَلْ مَحْیَــایَ مَحْیَاهُمْ وَمَمَاتــی مَمَاتَهُــمْ وَاجْعَلْنی مَعَهُمْ فِی الْمَوَاطِنِ کُلِّهَا وَلَا تُفَرِّقْ بَیْنی وَبَیْنَهُمْ، إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ».