پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1)

شرط هفتم: در صورتی که مأموم مرد است، امام جماعت مرد باشد ← → شرط پنجم: عادل باشد

شرط ششم: قرائتش صحیح باشد

مسأله 1973. قرائت امام جماعت باید صحیح باشد و حمد و سورۀ نماز را به عربی صحیح بخواند. بنابراین، اقتدای مأمومی که قرائتش صحیح است به امامی که قرائتش صحیح نیست - هرچند امام در عملش شرعاً معذور باشد - جایز نمی‌باشد.
همچنین، اگر امام و مأموم هر دو قرائتشان صحیح نباشد و در کلمه‌‌ای که آن را اشتباه تلفّظ می‏کنند مشترک نباشند، اقتدا صحیح نیست؛ بلکه اگر در کلمه‌‌ای که آن را اشتباه تلفّظ می‌‌کنند مشترک باشند، باز هم بنابر احتیاط واجب اقتدا صحیح نمی‏باشد.
شایان ذکر است، اقتدا به امامی که قرائت حمد و سوره‌‌اش صحیح نیست و در این امر شرعاً معذور است، در غیر محلّی که امام جماعت، خواندن حمد و سوره را از طرف مأمومین به عهده می‌‌گیرد اشکال ندارد؛ مثل اینکه مأموم در رکوع رکعت دوّم یا در رکعت سوّم یا چهارم به امام اقتدا نماید که محلّ قرائت گذشته است. همچنین، اقتدا به امامی که اذکار رکوع یا سجود یا تشهّد یا تسبیحات اربعه و مانند آن را در نماز غلط می‌خواند و در این امر شرعاً معذور است اشکال ندارد.
مسأله 1974. اگر فرد در صحیح بودن حمد و سورۀ امام جماعت شک داشته باشد، بنابر احتیاط واجب، نمی‌‌تواند در محلّی که امام، خواندن حمد و سوره را از طرف مأمومین به عهده می‌گیرد - مثل رکعت اوّل یا دوّم قبل از رکوع - به او اقتدا نماید؛ البتّه اگر بداند که امام جماعت قرائتش صحیح است ولی احتمال بدهد از روی سهو و اشتباه قرائت را غلط بخواند، به این احتمال اعتنا نمی‌‌شود و قرائتش حمل بر صحّت گردیده و می‌‌تواند به او اقتدا نماید.
مسأله 1975. اگر امام جماعت در بین قرائت حمد و سوره، سهواً آیه‌ای را نخواند یا اشتباه بخواند و متوجّه سهو خویش نشود، در صورتی که مأموم متوجّه اشتباه امام بشود، نمازش را فرادیٰ ادامه می‌دهد و صحیح است و بنابر احتیاط واجب باید مأموم حمد و سوره را از ابتدا دوباره بخواند و به کامل کردن آنچه امام صحیح خوانده اکتفا ‌نکند.
امّا اگر مأموم هم متوجّه اشتباه امام نشود تا محلّ تدارک قرائت بگذرد - مانند اینکه در رکوع یا بعد از نماز ملتفت شود - نمازش به جماعت صحیح است و نماز امام هم که در محلّ تدارک متوجّه اشتباه خویش نشده، در هر حال صحیح است.
مسأله 1976. امام جماعت باید در حال قرائت حمد و سوره، طمأنینه و آرامش بدن را - همان طور که در شرایط قیام در مسألۀ «1253» ذکر شد - مراعات نماید،[1] ولی رعایت طمأنینه و آرامش بدن برای مأموم در حال قرائت حمد و سوره توسط امام لازم نیست؛ البتّه نباید حرکات بدن مأموم به گونه‌ای باشد که صورت نماز را به هم بزند یا موجب ترک متابعت لازم در نماز جماعت گردد.
مسأله 1977. اگر امام جماعت قرائت نمازش صحیح باشد، ولی به جهت عذری مانند گرفتگی تارهای صوتی حنجره­اش نتواند حمد و سورۀ نمازهایی که حمد و سورۀ آن بلند خوانده می­شود را بلند بخواند، اقتدا به او اشکال ندارد.
همچنین است حکم، اگر امام جماعت از روی عذری مانند غفلت یا فراموشی، حمد و سورۀ نماز ظهر و عصرش را بلند بخواند یا حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشاء را آهسته بخواند.

[1]. مگر آنکه در این امر معذور باشد که توضیح آن در مسألۀ «1982» ذکر می­شود.
شرط هفتم: در صورتی که مأموم مرد است، امام جماعت مرد باشد ← → شرط پنجم: عادل باشد
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français