پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1)

وقت نماز آیات ← → نماز آیات

موارد واجب شدن نماز آیات

مسأله 2021. نماز آیات که کیفیّت آن بعداً ذکر خواهد شد، در سه مورد واجب می‌شود:
اوّل: گرفتن خورشید (کسوف)؛
دوّم: گرفتن ماه (خسوف)؛
هر چند مقدار کمی از ماه یا خورشید گرفته شود و کسی هم از آن نترسد.
سوّم: زلزله، بنابر احتیاط واجب، هرچند کسی هم نترسد.
امّا در رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها از آیات آسمانی، در صورتی که بیشتر مردم بترسند و نیز در حوادث زمینی مانند فرو رفتن زمین و افتادن کوه که موجب ترس اکثر مردم شود، بنابر احتیاط مستحب، نماز آیات ترک نشود.
مسأله 2022. موارد و اسبابی که موجب نماز آیات می‌شود، با یقین یا هر راه معقولی که باعث اطمینان فرد شود یا شهادت دو مرد عادل[1] ثابت می‌گردد.
بنابر این، اگر انسان به گفتۀ کسانی که از روی قواعد علمی، زمان گرفتن خورشید یا ماه را می‌دانند یقین یا اطمینان پیدا کند که خورشید یا ماه گرفته، باید نماز آیات را بخواند و نیز اگر آنان بگویند: فلان وقت خورشید یا ماه می‌گیرد و فلان مقدار طول می‌کشد و انسان به گفتۀ آنان اطمینان پیدا کند، باید به اطمینان خویش عمل نماید.
مسأله 2023. اگر برای مکلّف، از مواردی که نماز آیات برای آنها واجب است، بیشتر از یک مورد اتّفاق بیفتد، باید برای هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند؛ مثلاً اگر خورشید بگیرد و زلزله هم بشود، باید دو نماز آیات بخواند.[2]
مسأله 2024. مواردی که نماز آیات برای آنها واجب است، در هر مکانی اتّفاق بیفتد و احساس شود، فقط مردم همان‌جا باید نماز آیات بخوانند و بر مردم جاهای دیگر که آیه برایشان قابل احساس نبوده، واجب نمی‌شود، هرچند آن مکان‌های دیگر، متّصل به آن مکان یا مجاور و نزدیک آن باشند.
مسأله 2025. هر زلزله­ای چه شدید و چه خفیف - حتّی پس لرزه - اگر عرفاً زلزلۀ مستقلّی محسوب شود، نماز آیات جداگانه­ای دارد.
شایان ذکر است، چنانچه مرکز زلزله‌نگاری وقوع لرزش­های خفیف زمین را با ذکر تعداد آن در منطقه­ای اعلام کند، ولی افرادی که در آنجا زندگی می­کنند، هنگام وقوع زلزله، اصلاً آنها را احساس نکنند[3] نماز آیات بر آنان واجب نیست.

[1]. لازم است دو مرد عادل، شهادت به وقوع سبب نماز آیات ­دهند و شهادتشان از روی حسّ باشد و بر اساس حدس و گمان نباشد.
[2]. البتّه، همان طور که گذشت، خواندن نماز آیات زلزله بنابر احتیاط واجب، لازم است.
[3]. لرزه­ها یا پس لرزه­های مذکور، قابل احساس برای افراد نباشد.
وقت نماز آیات ← → نماز آیات
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français