پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2)

زکات غلّاتی که دارای جنس مرغوب و نامرغوب هستند ← → درختانی که در یک سال دو بار میوه می‌­دهند

زکات و دیون مربوط به اموال متوفّی و ورثۀ وی

مسأله 905. اگر بعد از آنکه زکات گندم، جو، خرما و انگور واجب شد، مالک آن بمیرد، باید زکات محصول زکوی پرداخت شود؛
ولی اگر فرد پیش از تعلّق زکات به اموال زکوی بمیرد و مال مذکور به ورثه ارث برسد و در ملکِ آنان متعلّق زکات شود، هر یک از ورثه که سهم او به اندازۀ نصاب است، باید زکات سهم خود را بدهد.
مسأله 906. اگر کسی که شرعاً بدهکار است و مالی هم دارد که زکات به خودِ آن مال تعلّق گرفته است، بمیرد در حالی که خود آن مال، موجود باشد، باید تمام زکات را از مالی که زکات آن واجب شده بدهند، سپس بدهی او را ادا نمایند و در این مورد چیزی از سهم زکات کم نمی‌شود، هرچند بدهی او به اندازه کلّ دارایی متوفّی باشد؛
ولی اگر زکات در ذمّۀ فرد واجب باشد، مانند سایر دیون است. بنابراین:
الف. چنانچه مجموع بدهی زکات و سایر بدهی‌ها که در ذمّۀ مدیون بوده، مساوی یا کمتر از کلّ دارایی او باشد، باید کلّ بدهی زکات و سایر بدهی‌ها پرداخته شود.
ب. چنانچه مجموع بدهی زکات و سایر بدهی‌ها که در ذمّۀ مدیون بوده، بیشتر از کلّ دارایی او باشد، باید دارایی وی را بین مستحقّین زکات و سایر طلبکاران به نسبت تقسیم نمود. بنابراین، همچنان که سهم طلبکاران کم می‌شود، از سهم زکات نیز به نسبت، کم می‌شود.
مسأله 907. کسی که شرعاً بدهکار است و در حالی که به گندم یا جو یا خرما یا انگورهای وی هنوز زکات تعلّق نگرفته است، بمیرد، دو صورت دارد:
الف. پیش از آنکه به غلّات مذکور زکات تعلّق گیرد، ورثه، بدهی و دین او را از مال دیگر متوفّی بدهند و بعد از آن در ملکِ ورثه، زکات به غلّات مذکور تعلّق گیرد؛ ‌در این صورت، هر کدام از ورثه که سهمشان به اندازۀ نصاب برسد، باید زکات بدهد.
ب. پیش از تعلّق زکات به غلّات مذکور، بدهی و دین او را ندهند؛ ‌در این صورت، چنانچه مجموع مال میّت فقط به اندازۀ بدهی او باشد، واجب نیست زکات را بدهند و اگر مال میّت بیشتر از بدهی او باشد، در صورتی که بدهی او به قدری است که اگر بخواهند ادا نمایند باید مقداری از غلّات مذکور را هم به طلبکار بدهند، آنچه را به طلبکار می‌دهند زکات ندارد و در بقیّۀ مال، هر کدام از ورثه که سهمش به اندازۀ نصاب شود و سایر شرایط تعلّق زکات را هم دارا باشد، باید زکات سهم خود را بدهد.
زکات غلّاتی که دارای جنس مرغوب و نامرغوب هستند ← → درختانی که در یک سال دو بار میوه می‌­دهند
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français