مسأله 1098. در سه مورد کفّاره‌ای که بر فرد واجب می‌شود، ‌کفّارۀ تخییری است. آن موارد عبارتند از:
الف. کسى که یک روز از ماه رمضان را عمداً با «خوردن» یا «آشامیدن» یا «نزدیکی» (جماع) یا «استمناء» یا «باقى ماندن بر جنابت» افطار کرده است.
این حکم، در مورد «باقی ماندن زن بر حیض یا نفاس» نیز بنابر احتیاط واجب جاری است.
شایان ذکر است، در حکم مذکور، فرقی بین اینکه روزۀ ماه رمضان را به حلال افطار کرده یا حرام نیست، هرچند احتیاط مستحب است در صورت افطار به حرام «کفّارۀ جمع» بدهد.[1]
ب. کسى که با عهد شرعى خود عمداً مخالفت نموده و آن را بشکند.
ج. کسى که اعتکاف واجب خود را عمداً با نزدیکی (جماع) - هرچند در شب - باطل کند، که توضیح آن در فصل اعتکاف بیان شد.
مسأله 1099. کفّاره در هر یک از سه مورد مسألۀ قبل عبارت است از آزاد کردن یک بنده در راه خدا یا روزه گرفتن دو ماه پى در پى - با توضیحی که بعداً ذکر می‌شود - یا طعام دادن به شصت فقیر.