پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2)

ج. منع نکردن پدر یا شوهر از مورد قسم ← → شرایط کاری که برای آن قسم یاد می‌شود / الف. قدرت عمل به قسم بدون مشقّت زیاد و ضرر قابل توجّه

ب. رجحان داشتن مورد قسم

مسأله 1169. اگر فرد قسم بخورد کار حرام یا مکروهى را انجام دهد، یا کار واجب یا مستحبّى را ترک کند، قسم او صحیح نیست.
مسأله 1170. اگر انسان قسم بخورد کار مباحى را به‌جا آورد، چنانچه قصد وی از انجام آن کار مباح، امری باشد که رجحان شرعی دارد، قسمش صحیح است.[1] همچنین، اگر آن کار مباح دارای رجحان دنیوی عقلایی[2] باشد یا براى شخص او مصلحتى دنیوى[3] داشته باشد، قسمش صحیح و در غیر این صورت باطل است.
این حکم، در موردی که فرد برای ترک کار مباحی قسم بخورد نیز جاری است.
مسأله 1171. اگر آنچه فرد در موردش قسم خورده، رجحان خود را از دست بدهد، عمل به آن واجب نیسـت (قسم منحلّ می‌شــود)، هرچند دوباره رجحان پیدا کنــد؛
مثلاً اگر قسم بخورد هر روز ساعتی را پیاده‌روی نماید یا هر روز[4] روزۀ مستحبی بگیرد،[5] چنانچه پس از مدّتی این عمل برای او مضرّ گردد، قسمش باطل می‌شود، هرچند در آینده دوباره پیاده‌روی یا روزه گرفتن برای وی رجحان پیدا کند.

[1]­. مانند اینکه مورد قسم، خوردن غذای معیّنی باشد و قصدش از خوردن آن غذا، قوّت گرفتن برای روزه باشد.
[2]­. مانند اینکه قسم بخورد ورزش صبحگاهی انجام دهد یا هفته­ای یک بار به کوه‌نوردی برود.
[3]­. مانند اینکه قسم بخورد برای پیشرفت در شغل خود مثل پزشکی، کتاب یا کتاب­های خاصّی را در زمینۀ کاریش مطالعه نماید.
[4]. غیر از روزهایی که روزۀ آن واجب یا حرام است.
[5]. طوری که فرد پیاده‌روی روزانه یا روزه گرفتن را با یک التزام بر خود واجب کرده باشد و قسمش منحلّ به قسم­های متعدّد نگردد؛ توضیح مطلب در مسألۀ «1178» ذکر می‌شود.
ج. منع نکردن پدر یا شوهر از مورد قسم ← → شرایط کاری که برای آن قسم یاد می‌شود / الف. قدرت عمل به قسم بدون مشقّت زیاد و ضرر قابل توجّه
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français