پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2)

2. شراب و چیزهای مست‌ کننده و فقّاع و آب انگور جوشیده ← → ب. خوراکی‌ها (غیر حیوانات)

1. خون

مسأله 1386. خوردن خون - هرچند پاک باشد - حرام است؛[1] به نمونه­هایی از آن در موارد ذیل اشاره می­شود:
الف. خون باقیمانده در ذبیحه: اگر حیوان حلال گوشتی ذبح شرعی شود و خون به مقدار متعارف از بدنش خارج گردد، خون باقیمانده در اعضای بدنش پاک است، ولی خوردن آن حرام می‌باشد؛[2] مگر آنکه در خوردنی­ها - مانند آب گوشت - از بین رفته و مستهلک شود یا آنکه عرفاً جزئی از بافت گوشت، جگر و مانند آن محسوب شود.
بنابراین، خوردن خون لختۀ موجود در گوشت، جگر و نیز خوردن خونابه در صورتی که عرفاً صدق خون نماید جایز نیست؛ ولی اگر خون مثلاً هنگام طبخ غذا یا جوشاندن قلم گاو، گوسفند یا شتر جهت تهیّه آب قلم یا بعد از چرخ کردن با گوشت عرفاً مستهلک شده و از بین رفته به حساب آید، خوردن غذا یا آب قلم یا گوشت چرخ کردۀ مذکور حلال خواهد بود.
همین طور، خوردن خون اندک موجود در مویرگ­ها و مانند آنکه عرفاً تابع گوشت یا جگر و جزء بافت آن محسوب می­شود و دارای وجود عرفی مشخّص و متمایزی نیست، به همراه گوشت یا جگر اشکال ندارد.
ب. خون داخل تخم مرغ یا سایر پرندگان حلال گوشت: خونی که داخل تخم مرغ می­باشد، پاک است ولی خوردن آن حرام می‌باشد.
بنابراین، اگر ذرّۀ خون را بردارند یا خون را در تخم مرغ مخلوط کنند که در آن عرفاً از بین رفته و مستهلک شود، خوردن تخم مرغ مانعی ندارد، هرچند احتیاط مستحب آن است که از خوردن زردۀ تخم مرغی که ذرّۀ خون در آن باشد، اجتناب شود.[3]
ج. خون لثه و مانند آن: خونى که از لثه و اجزای داخل دهان بیرون مى‌آید، نجس[4] و فرو بردن آن حرام است و اگر با آب دهان یا غذا و مانند آن در دهان مستهلک شود فرو بردن آن جایز است و تطهیر داخل دهان با مضمضه و مانند آن واجب نیست.

[1]. شایان ذکر است، خوردن خون ماهی حلال گوشت که خون جهنده ندارد، بنابر احتیاط لازم حرام می‌باشد؛ مگر مورد استثنایی که در مسألۀ«1339» ذکر شد.
[2]. توضیح بیشتر در این مورد در جلد اوّل، مسائل «114 و 115» ذکر شد.
[3]. به جلد اوّل، مسألۀ «116» مراجعه شود.
[4]. خون هرچند از «نجاسات و اعیان نجس» محسوب می­شود، ولی در سرایت نجاست آن به بدن یا سایر اشیاء و کیفیّت تطهیر آن تفصیلی است که در جلد اوّل، فصل «مطهّرات»، مطهِّر نهم «برطرف شدن عین نجاست»، مسائل «236 تا 243» ذکر شده است.
2. شراب و چیزهای مست‌ کننده و فقّاع و آب انگور جوشیده ← → ب. خوراکی‌ها (غیر حیوانات)
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français