پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

بسم الله الرحمن الرحیم
با توجه به رؤیت هلال با چشم غیر مسلح در غروب روز چهارشنبه ٢٩ شعبان فردا پنجشنبه اول ماه مبارک رمضان است.
توفیقات همگان را از خداوند متعال مسألت داریم.
دفتر آقاى سیستانى (مدظله)

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3)

حق اختصاص نسبت به اعیان نجس و واگذاری آن ← → اقسام معاملات باطل و حرام

معاملۀ اشیای نجس / معاملۀ عین نجس (و مایعات مست کننده)

مسأله 4. هر گونه معاملۀ شراب و هر مست کنندۀ مایعی،[1] خوک، گوشت و فرآورده‌های حاصل از آن (که استحاله[2] نشده)، سگ غیر شکاری و نیز بنابر احتیاط واجب مردار نجس،[3] حرام و باطل می‌باشد. ‍
حکم مذکور در این موارد، علاوه بر اینکه اختصاص به خرید و فروش ندارد و انواع معاملات مانند مصالحه و قرض - حتّی بخشش و مصالحۀ مجّانی - را نیز در بر می‌گیرد، شامل آنچه در معامله به عنوان عوض قرار می‌گیرد نیز می‌شود. بنابراین، نمی‌توان آنها را قیمت (ثمن) کالای دیگر یا اجرت اجاره یا عوض مصالحه و مانند آن قرار داد.
شایان ذکر است، چنانچه موارد مذکور، قابل استفاده برای جهت حلال و معقولی باشد، «عاریه» و همین طور «اجاره» دادن آنها برای استفاده در آن جهات اشکال ندارد؛ مثلاً اجاره یا عاریه دادن سگ، برای محافظت از گلّه، زراعت و خانه یا برای کشف جرائم، صحیح و جایز است.[4]
مسأله 5. معاملۀ عین نجس[5] در غیر موارد مسألۀ «4» - در صورتی که استفادۀ حلال قابل توجّه داشته باشد - جایز است.
بنابراین، خرید و فروش، اهدا و بخشش و سایر انواع معامله، نسبت به خون انسان، که برای تزریق به دیگران و یا سایر استفاده‌های پزشکی کاربرد دارد و نیز فضولات نجس، که برای کود بکار گرفته می‌شود و همین طور سگ شکاری، صحیح و جایز است.

[1]. البتّه، همان‌طور که در جلد اوّل مسائل «130» و «134» ذکر شد، در میان مست‌ کننده‌ها، شراب انگور و بنابر احتیاط واجب فقّاع، نجس است؛ امّا بقیّۀ مست کننده‌ها پاک می‌باشد، هرچند خوردن و آشامیدن آنها حرام است.
[2]. معنای استحاله در جلد اوّل، مسألۀ «209» ذکر شد.
[3]. به جز آنچه از بدن انسان زنده جدا می­شود تا به بدن انسان دیگری پیوند زده شود.
[4]. البتّه، برای آنکه «اجاره» یا «عاریه» صحیح واقع شود، باید شرایط ویژۀ اجاره و عاریه که در فصل مربوط به هر کدام ذکر شده، رعایت گردد.
[5]. منظور از عین نجس، اشیائی هستند که ذاتاً نجس می‌باشند. تمام موارد عین نجس در جلد اوّل، «فصل نجاسات»، ذکر شد.
حق اختصاص نسبت به اعیان نجس و واگذاری آن ← → اقسام معاملات باطل و حرام
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français