پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3)

2. قسمت تعدیل ← → انواع قسمت و معادل‌سازی

1. قسمت إفراز

مسأله 766. تقسیم مال مشترک (مشاع) بر حسب کمیّت و مقدار (وزن، پیمانه، عدد، مساحت،... ) قسمت «إفراز» نام دارد.
این نوع تقسیم، در اموالی صورت می‌گیرد که اگر آن را به سهم‌های کوچک‌تر مساوی با یکدیگر تقسیم کنیم، ارزش هر سهم با سهم دیگر برابر باشد؛[1] مانند یک نوع از حبوبات یا شیر یا روغن یا کالاهای کارخانه‌ای و همین طور زمین وسیعی که ارزش قسمت­های مختلف آن با هم برابر است و... .
بنابراین، اگر مثلاً دو نفر در 15 کیلو گرم برنج به صورت مشاع شریک باشند، طوری که سهم یکی دو برابر دیگری باشد، آن را به دو قسمت 10 و 5 کیلو‌گرمی تقسیم می‌کنند و اگر سه نفر در 6 پیراهن مانند هم، به‌طور مساوی و مشاع شریک باشند، هر قسمت شامل 2 پیراهن می‌شود.
مسأله 767. در موارد ذیل، قسمت «إفراز» جاری نمی‌شود:
الف. مال مورد نظر طوری است که اتّحاد و با هم بودن اجزای آن، در مالیّتش دخیل است؛ به‌ گونه‌ای که تقسیمش، موجب ضایع شدن آن و ضرر بر شرکا است؛ مانند یک عدد فرش یا ماشین یا قطعۀ زمین کوچکی که اگر تقسیم شود، مثلاً قابلیّت برای ساخته شدن ندارد.
ب. سهام شرکا طوری است که امکان تقسیم آن با توضیحات تقسیم إفراز وجود ندارد؛ مثل اینکه 2 عدد پیراهن مانند هم، مشترک بین 3 نفر با سهام برابر باشد.

[1]. مگر در مواردی که در مسألۀ بعد ذکر می‌شود.
2. قسمت تعدیل ← → انواع قسمت و معادل‌سازی
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français