مسأله 891. اگر بدهکار بخواهد بدهی خویش را بپردازد، طلبکار باید قبول نماید، مگر آنکه مدّتی که در ضمن قرارداد تعیین شده، حقّی به نفع طلبکار نیز بوده یا فقط حقّ طلبکار بوده[1] که در این صورت، طلبکار می‏تواند پیش از تمام شدن مدّت، از دریافت طلب خود امتناع نماید.
مسأله 892. دین حالّ، مدّت­دار نمی‌شود؛ مگر اینکه مدّت‌دار بودن آن در ضمن عقد لازم یا جایزی شرط شده باشد؛
مثلاً اگر فرد مالی را به دیگری قرض دهد، بدون آنکه برای آن مدّتی معیّن کند و بعداً بدهکار کالایی را به قیمت بازاری (ثمن المثل) به طلبکار بفروشد و در ضمن این فروش، حقّ تأخیر در پرداخت قرض را برای مدّت سه ماه شرط نماید، در این صورت طلبکار حقّ مطالبۀ طلب خویش را قبل از مدّت مذکور ندارد؛
مگر آنکه معاملۀ فروش کالا فسخ یا اقاله شده، به گونه­ای که شرط ضمن آن ساقط گردد.
مسأله 893. اگر مردی همسرش را طلاق دهد و مهریّۀ وی مدّت­دار باشد، ولی مدّت‌دار بودن آن مخصوص زمانی بوده که پیوند ازدواج (زوجیّت) باقی باشد؛ ‌به این معنا که اگر زوجیّت با طلاق و مانند آن از بین برود‌، تبدیل به دین حالّ شود، در این صورت با تحقّق امر مذکور، زن می­تواند آن را قبل از فرا رسیدن موعد اولیّه مطالبه نماید.
شایان ذکر است، از مواردی که دین مدّت­دار، تبدیل به حالّ می‌شود، دین (بدهی) متوفّیٰ است که توضیح آن در مسألۀ «943» ذکر می‌شود.