پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3)

شرایط کار مورد وکالت ← → وکالت / تعریف و شرایط اصل وکالت

شرایط موکّل و وکیل

مسأله 1151. موکّل باید عاقل بوده و با قصد و اختیار، دیگری را وکیل کند و نیز حقّ انجام کار مورد وکالت را داشته باشد؛
پس فردی که مثلاً به علّت سفیه یا مفلّس (ورشکسته) بودن، محجور است،[1] نمی‌تواند دیگری را برای تصرّف در اموال خود وکیل کند؛ امّا برای کارهایی مثل طلاق که سفیه یا مفلّس مجاز به انجام آن است، می‌تواند وکیل بگیرد.
مسأله 1152. فرد غیر بالغ تنها در کارهایی می‌تواند وکیل بگیرد که خود مجاز به انجام آن باشد؛ مانند معاملۀ اشیای کم ارزش با توضیحاتی که در مسألۀ «131» ذکر شد.
مسأله 1153. انسان می‌تواند برای کاری که بعداً مجاز به انجام آن می‌شود، وکیل بگیرد؛ مثلاً فردی را وکیل کند تا زمانی که عدّۀ فلان زن تمام شد، او را برایش عقد کند یا مالی را که بعداً می‌خواهد بخرد، برایش بفروشد.
مسأله 1154. وکیل باید عاقل بوده و با قصد و اختیار وکالت را بپذیرد و نیز بتواند کار مورد وکالت را انجام دهد و از نظر شرعی هم مجاز به انجام آن باشد؛ پس فرد مُحرِم نمی‌تواند برای خواندن صیغۀ ازدواج وکیل شود.[2]
مسأله 1155. بالغ بودن وکیل، در صحّت وکالت شرط نیست و وکیل شدن بچّۀ نابالغ ممیّز - هرچند بدون اجازۀ ولیّش باشد - صحیح است.[3]
مسأله 1156. وکیل و موکّل لازم نیست مسلمان باشند و وکالت کافر - چه مرتدّ باشد یا غیر مرتدّ، چه از طرف مسلمان باشد یا کافر - و همین طور وکالت مسلمان از طرف کافر صحیح است.
مسأله 1157. فردی که به علّت سفیه یا مفلّس بودن محجور بوده و از تصرّف در اموال خود ممنوع شده است، می‌تواند از طرف کسی که سفیه و مفلّس نیست، وکیل شود، هرچند این وکالت مربوط به امور مالی موکّل او باشد.

[1]. توضیحات مربوط به این افراد، در فصل «حَجْر» ذکر می­شود.
[2]. زیرا خواندن عقد بر فرد مُحرِم، حرام است.
[3]. البتّه، وکیل شدن نابالغ در بعضی از موارد همچون معامله با مال خودش به وکالت از ولیّش و خواندن عقد ازدواج یا صیغۀ طلاق، توضیحاتی دارد که در فصل­ «خرید و فروش»، مسألۀ «132» و در جلد چهارم، فصل«ازدواج»، مسألۀ «193» و فصل «طلاق»، مسألۀ «646» آمده است.
شرایط کار مورد وکالت ← → وکالت / تعریف و شرایط اصل وکالت
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français