پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2)

خمس مال در صورت برطرف شدن احتیاج به آن بدون فروش مال ← → ب. محصول و رشد آنها؛

خمس فروش مؤونه

مسأله 632. اگر چیزی که انسان در مؤونۀ زندگیش از آن استفاده می‌کند - مثل خانۀ مسکونی یا لوازم زندگی - ترقّی قیمت پیدا کند، پرداخت خمس ترقّی قیمت واجب نیست و اگر بعد از گذشت سال خمسی برای شاغلین یا اگر شاغل نیست، بعد از گذشت یک سال آن را بفروشد، قیمت اولیّه آن خمس ندارد و ترقّی قیمت آن، چنانچه، آن شیء از طریق غیر معاوضه - مانند هدیه - به او رسیده خمس ندارد؛
ولی اگر آن را از درآمد بین سال و از طریق معاوضه - مثل خرید و فروش - تهیّه کرده، این ترقّی قیمت،[1] درآمد سال فروش محسوب می‌شود که اگر تا آخر آن سال در مؤونه صرف نشود، باید خمسش پرداخت گردد.
مسأله 633. اگر چیزی را که انسان در مؤونۀ زندگیش استفاده می‌کند، مانند خانۀ مسکونی یا لوازم زندگی در همان سال اوّل استفاده - یعنی قبل از گذشت سال خمسی برای شاغلین یا اگر شاغل نیست، قبل از گذشت یک سال از به دست آوردنش - بفروشد و قیمت فروش آن تا انتهای سال باقی بماند و صرف در مؤونۀ سال نشود، اصل قیمت جنس بنابر احتیاط واجب خمس دارد.
همین­ طور، ترقّی قیمت آن، اگر آن شیء را از درآمد بین سال و از طریق معاوضه تهیّه نموده، بنابر فتویٰ و اگر آن را از طریق غیر معاوضه به دست آورده، بنابر احتیاط واجب خمس دارد.

[1]. البتّه، ترقّی قیمت ناشی از تورّم و کاهش ارزش پول حکم ویژه­ای دارد که در مسألۀ «647» خواهد آمد و این حکم در مورد آنچه در مسألۀ بعد ذکر می­شود نیز جاری است.
خمس مال در صورت برطرف شدن احتیاج به آن بدون فروش مال ← → ب. محصول و رشد آنها؛
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français