پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » فقه برای غرب نشینان

فصل 4 ـ نماز ← → فصل 2 ـ تقلید

فصل 3 ـ طهارت و نجاست

مقدمه
هر مسلمانی، همواره به پاکی تن، جامه و دیگر چیزهایی که به او ارتباط دارند، علاقه مند است او می خواهد ناپاکی و آلودگی از او و پیرامون دور بلاشد. اما زندگی در کشورهای غیر اسلامی برای برخی مسلمانان مشکل به وجود آورده و آن مشکل پرهیز از نجاسات است زیرا آنان با مردم این کشورها که مسلمان نیستند در قهوه خانه ها، آلوده به بول است، دستشوئی ها و به طور کلی در اماکن عمومی، برخورد دارند و لذا نیکو است برای خوانندگان گرامی پاره ای از احکام طهارت و نجاست را یاد آوریم.
مسئله 34ـ همه اشیاء، برای ما پاک هستند مگر آنکه نجاست آنها ثابت شود و این یک قاعده کلی و شرعی است.
مسئله 35ـ اهل کتاب اعم از یهودی، مسیحی و مجوس در اصل، پا کند مگر آنکه به نجاست و آلودگی آنان علم و یقین پیدا کنیم پس بر اساس طهارت اهل کتاب می توان با آنان معاشرت کرد.
مسئله 36ـ نجاست، به واسطه رطوبت سرایت کننده، منتقل می شود اما اگر شئ نجس، خشک باشد و یا رطوبت سرایت کننده نباشد، نجاست انتقال نمی یابد بنابر این اگر دست، خشک باشد و به شئ نجس خشک باشد، بربخورد، آن، نجس و آلوده نمی شود.
مسئله 37ـ شما هر شخصی را که ملاقات می کنید و با او دست می ده8ید حتی اگر دست او و یا شما مرطوب باشد او را پاک بدانید تا زمانی که نوع عقیده و دین او را ندانید و احتمال دهید که او مسلمان و یا اهل کتاب باشد هم چنانکه لازم نیست از دین و عقیده او سؤال کنید هر چند که چنان سؤالی چندان سخت نباشد و شما را در تنگنا نیندازد. (1)
مسئله 38ـ مایعاتی که بر بدن و یا جامه انسان می چکد و ترشح می کند اعم از آب و یا دیگر مایعات، پاکند مادامی که علم و یقین به نجاست آنها پیدا نکرده اید.
مسئله 39ـ همه انواع الکلهای صنعتی اعم از آنکه از رب گرفته شده باشد و یا از چیز دیگر، پاکند، پس کلیه داروها، ادکلنها و شکلاتهایی که محتوی الکل صنعتی هستند
پاکند و شما می توانید از آنها استفاده کنید و حتی بخورید اگر درصد الکل جداً بسیار کم، مثلاً 2 درصد باشد.
مسئله 40ـ وسایلی را که قبلا مورد استفاده قرار گرفته اند می توان بدون تطهیر دباره مورد استفاده قرار داد مگر آنکه به نجاست سابقه آنها یقین داشته باشیم. (2)
مسئله 41ـ قالی، موکت و امثال آنها را اگر با نجاست جرم دار آلوده نشده و اثر عینی، روی آنها نباشد می توان با ریختن یک بار آب بر روی آنها به وسیله آنها به وسیله آفتابه و یا کاسه و مانند آن، تطهیر کرد به این ترتیب که آب روی قسمت متنجس می ریزیم به طوری که همه آن قسمت را فرا گیرد آنگاه با دادن فشار به وسیله دست و یا ماشین برقی و یا گذراندن پارچه پاکیزه از روی آن، غساله را جدا می کنیم و این حکم در مورد همه جامه هایی که جز به بول آلوده شده اند صادق است اما لباس آلوده به بول و یا بول دختر بچه شیرخوار، حکمی دیگر دارد که خواهد آمد.
مسئله 42ـ اگر بخواهیم شئ متنجسی را با آب شیر که به کر متصل است آب بکشیم و بشوییم نیازی به جدا کردن آب غساله نیست بلکه همین قدر که آب کر روی نجاست و آلودگی را فرا گرفت، آن پاک می شود.
مسئله 43ـ اگر جامه، فرش، موکت، و یا امثال آنها به انواع نجاساتی آلوده شوند که دارای جرم اند و اثر عینی بر روی آنها باقی مانده است مانند خون، منی، می توان آنها را به ترتیبی که در مسئله 41 گذشت تطهیر کرد به شرط آنکه جرم نجاست با شستن و یا به هر وسیلهة بر طرف شود با این تفاوت که اگر تطهیر با آب قلیل صورت بگیرد غساله ای که عین نجاست با آن برطرف می شود بنابر فتوی نه احتیاط وجوبی، نجس است. مسئله 44ـ فرش، موکت و انواع لباسهایی را که با بول پسر و با دختر بچه شیرخوار آلوده شده است می توان با ریختن مقداری آب بر روی مکان متنجس، آن هم یکبار به اندازه ای که محل آلوده به بول را فراگیرد، آب کشید به شرط آنکه بچه جز شیر چیز دیگر نخورد و در پاکی آنها جدا کردن غساله با فشار و یا هر وسیله دیگر شرط نیست.
مسئله 45ـ جامه متنجس به بول را دوبار با ریختن آب قلیل از آفتابه و یا کاسه و امثال آنها می توان پاک کرد طوری که آب کاملا جای متنجس را فراگیرد و سپس آن را به طریقی جدا کرد البته غساله ای که از جامه جدا
می شود بنابر احتیاط واجب، نجس است به شرط آنکه عین نجس در آن نباشد وگرنه به حسب فتوی، نجس است.
مسئله 46ـ اگر بخواهیم جامه متنجس به بول را با آب شیر که به کر متصل است بشوییم ناچار باید آن را دوبار بشوییم ناچار باید آن را دوبار بشوییم بدون نیاز به جدا کردن غساله از آن، چنانکه بدن آلوده به بول هر چند که با آب شیر و کر شسته شود باید دو بار شسته شود.
مسئله 47ـ دست و لباس آلوده به شراب با یکبار شستن پاک می شود اما لباسی که با آب قلیل تطهیر می شود باید غساله از آن با فشردن و امثال آن جدا شود.
مسئله 48ـ ظرف های آلوده به شراب و جز آن، با سه بار شستن با آب قلیل، پاک می شوند و اگر با آب شیر و لوله کشی که متصل به کر است تطهیر شوند بنابر احتیاط واجب نیز سه بار شسته شوند.
مسئله 49ـ دست و یا جامه ای که به آب دهان سگ آلوده شده اند با یکبار تطهیر، پاک می شوند اما جامه را باید پس از شستن فشار داد و غساله را جدا کرد.
مسئله 50ـ ظرف هایی که با تماس دهان سگ و آب خوردن او، آلوده شده اند با سه بار شستن پاک می شوند که نخستین آنها با خاکمالی توأم باشد و دو بار دیگر با آب.
و اینک نمونه هایی از فتاوای آیت الله العظمی سیستانی دام ظله در این باره:
مسئله 51ـ زمین که از مطهّرات است و کف کفش با حرکت در روی آن پاک می شود آیا لاستیکهای اتومبیل ها هم با حرکت روی زمین پاک می شوند.
جواب: خیر، پاک نمی شوند.
مسئله 52ـ اگر متنجس، شئ مایع نباشد آلودگی آن چقدر است؟
جواب: شئ آلوده اول، به هر چه بر بخورد آن را متنجس و آلوده می کند و هم چنین است متنجس دوم اما چیز سومی اگر با متنجس دوم برخورد کرده و آلوده شده است با برخورد اشیای دیگر آن را نجس و آلوده نمی کند و در این خصوص فرقی میان مایع و غیر مایع وجود ندارد.
مسئله 53ـ اگر سگ به بدن و یا جامه ما دهان زد چگونه آن را پاک کنیم؟
جواب: با یک بار شستن با آب، پاک می شود البته اگر با آب قلیل تطهیر شود غساله آن باید جدا شود و به همین جهت در مورد جامگان، فشار و خارج کردن غساله لازم است.
مسئله 54ـ آیا سیکها هم همانند یهود و نصاری، اهل ادیان آسمانی اند؟
جواب: سیکها از اهل کتاب، نیستند.
مسئله 55ـ بوداییها چطور؟
جواب: آنها نیز از اهل کتاب نیستند.
مسئله 56ـ مسلمانی در یک کشور غربی، خانه ای مفروش با اثاثیه، اجاره می کند آیا او باید همه چیز را پاک بداند مگر آنکه عین نجاست مشاهده کند؟
و هر گاه پیش از او مستأجر دیگری از اهل کتاب یهود و یا مسیحی و یا حتی اگر بودایی و یا ملحد و منکر خدا و انبیاء و رسل، مستأجر بوده است باز آنجا برای او پاک است؟
جواب: بلی، او می تواند همه چیز را پاک بداند و به طهارت هر آنچه در خانه است حکم کند مگر آنکه اطمینان داشته باشد که خانه و یا اثاث آن نجس بوده است و گمان نجاست اعتباری ندارد و کافی نیست.
مسئله 57ـ بیشتر خانه ها و اطاقهایی را که در کشورهای غربی اجاره می دهند مفروش با موکتی است که بر کف اطاقها چسبیده است طوری که بلند کردن آنها و نهادن ظرفی در زیر آن برای تطهیر، مشکل است پس تطهیر آنها در صورت آلودگی به خون و بول چگونه است، با آب قلیل و یا کثیر؟ جواب: اگر جدا کردن غساله آن، هر چند با قطعه ای پارچه و یا هر وسیله دیگر، ممکن باشد می توان آن را حتی با اب قلیل تطهیر کرد و اگر ممکن نشد تنها با آب کثیر می توان آن را آب کشید و پاک کرد.
مسئله 58ـ در مغرب زمین لباسشویی های عمومی وجود دارد که مسلمان و غیر مسلمان به طور برابر لباسهای پاک و ناپاکشان را در آنها می ریزند و شسته می شود آیا ما می توانیم با چامه ای که در آن لباسشویی در مراحل شستشو به کر متصل بوده است و یا نه و هر چند که لباسها تمیز می شوند آی پاک هم می شوند؟!
جواب: با جامه ای که قبلاً پاک بوده و یقین به نجاست آن پیدا نکرده اید می توانید نماز بخوانید هم چنین جامگانی که اطمینان به زوال عین نجاست از آنها پیدا کرده اید اگر آب پاک مطلق، به تمام قسمتهای آنها نفوذ کرده باشد با دو بار شستن حتی با آب کر بنابر احتیاط واجب در صورتی آلودگی به بول و یک بار در صورت آلودگی به غیر بول پاک میشوند البته اگر با آب قلیل شسته شوند باید غساله از آن جدا گردد. و اما اتگر لباس و جامه انداخته شده در آن لباسشویی عمومی قبلا نجس بوده و بعد، در طهارت و پاکی آن شک کنیم آن لباس در حکم نجس است و نماز با آن جایز نمی باشد.
مسئله 59ـ جامه پاکی که با برخی شوینده های مایع، شسته می شود و آنگونه لباسشویی ها از آن غیر مسلمان است آیا مسلمان باید آن را دوباره آب بکشد؟
جواب: اگر نداند که لباسی در اثر ملاقات با نجاست، آلوده شده، آن لباس محکوم به طهارت است و پاک می باشد.
مسئله 60ـ بر روی برخی صابونها نوشته می شود که در آن پی و چربی خوک و یا حیوان تذکیه نشده، به کار رفته است و ما نمی دانیم آیا آن پی و چربی به شئ دیگر استحاله پیدا کرده است یا نه؟ آیا چنین صابونی پاک است؟
جواب: اگر بدانیم که در ساختن صابونی پی و یا چربی خوک و یا حیوان مردار و غیر مذکی به کار رفتهاست چنان صابونی نجس است مگر آن که استحاله آن، مسلم و قطعی باشد و استحاله پی و چربی در چنین صابونی، معلوم و مسلم نیست.
مسئله 61ـ خرید و فروش و یا استعمال فرچه مسواکی که از موی خوکفراهم شده است جایز است؟
جواب: خرید و فروش و حتی استعمال آن جایز است اما دهان بدان وسیله آلوده و نجس می شود و با بیرون آوردن و بر طرف کردن بقایای آن فرچه، دهان نیز پاک می شود.
مسئله 62ـ آیا خون موجود در زرده و یا سفیده تخم مرغ، آن را نجس می کند؟ خوردن آن چطور است و راه حل، کدام است؟
جواب: خون موجود در درون تخم مرغ، پاک است و اما خوردن آن حرام می باشد پس می توان خون را جدا کرد و از بقیه تخم مرغ استفاده نمود مگر آن که به اندازه ای کم باشد که در کل، مستهلک شده که در این صورت تمام تخم مرغ پاک و حلال است.
مسئله 63ـ آیا شراب و آبجو پاکند؟
جواب: شکی در نجاست شراب نیست؛ امّا آبجو بنابر احتیاط، نجس است هر چند که خوردن آن نیز حرام می باشد.
مسئله 64ـ در کشورهای اروپایی، دین، رنگ و ملیت ها، مختلف است اگر از مغازه ای طعامی مرطوب بخریم که صاحب مغازه به آن دست زده و ما دین او را نشناسیم چنین طعامی پاک است؟
جواب: اگر ندانیم که دست صاحب مغازه، نجس و آلوده بوده است طعام خریداری شده پاک است.
مسئله 65ـ پوستهایی که در برخی کشورهای اروپایی برای فروش عرضه می شود و ما نمی دانیم آنها را از کدام کشور آورده اند. می گویند، آنان، پوستهایی ارزان قیمت از برخی کشورهای اسلامی وارد می کنند و آنها را به شکل صنعتی در می آورند آیا چنین پوستهایی برای ما پاک است و با آنها می توانیم نماز بگزاریم؟ و اصولا به چنین احتمالات ضعسیف می توان اعتماد کرد؟!
جواب: اگر احتمال این که آن پوستها از حیوان تذکیه شده فراهم گشته است، احتمال ضعیفی باشد که عقلا به آن ترتیب اثر نمی دهند مثل احتمال 2 درصد، چنان پوستی محکوم به نجاست است و نمی توان در نماز، از آن استفاده کرد و اما جز در این صورت پاکند و نماز در آنها جایز است.

1 بنگرید: بخش استفتائات ویژه این فصل.
2 بنگرید: بخش استفتائات ویژه این فصل.
فصل 4 ـ نماز ← → فصل 2 ـ تقلید
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français