پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1)

هم‌سطح بودن پیشانی نسبت به انگشتان شست و دو زانو ← → نشستن بین دو سجده و بنابر احتیاط واجب نشستن بعد از سجدۀ دوّم

استقرار و آرامش بدن

مسأله 1367. بدن نمازگزار در حال سجود باید آرام باشد و نباید بدن خود را، با اختیار طوری حرکت دهد که از حال آرام بودن خارج شود؛ حتّی بنابر احتیاط واجب زمانی که مشغول ذکر واجب نیست.
مسأله 1368. مکث به مقدار گفتن ذکر واجب در سجده و آرامش بدن در حال گفتن ذکر واجب، لازم است. بنابراین، اگر نمازگزار پیش از آنکه پیشانیش به زمین برسد و بدنش آرام بگیرد، عمداً بدون عذر ذکر سجده را بگوید، نمازش باطل است و نیز اگر پیش از تمام شدن ذکر واجب عمداً سر از سجده بر دارد، نمازش باطل می‌‌شود؛
ولی در هر دو مورد، چنانچه به علّت ندانستن مسأله این طور عمل کرده باشد، در صورتی که جاهل قاصر باشد نمازش صحیح است.
مسأله 1369. اگر نمازگزار پیش از آنکه پیشانی به زمین برسد، سهواً ذکر سجده را بگوید و پیش از آنکه سر از سجده بردارد، بفهمد اشتباه کرده است، باید دوباره ذکر را در حال استقرار و آرامش بگوید؛ ولی اگر پیشانی به زمین رسیده باشد و سهواً پیش از آرامش، ذکر را بگوید، تکرار آن در حال استقرار لازم نیست، هرچند مطابق با احتیاط مستحب است.
مسأله 1370. اگر پیش از تمام شدن ذکر سجده، سهواً پیشانی را از زمین بر دارد، نمی­تواند آن را دوباره به زمین بگذارد و باید آن را یک سجده حساب کند؛ ولی اگر جاهای دیگر را سهواً از زمین بر دارد، باید دو مرتبه به زمین بگذارد و ذکر را بگوید.
مسأله 1371. اگر انسان در حال سجده - هرچند مشغول گفتن ذکر نباشد - یکی از هفت عضو را به جز پیشانی، عمداً و بدون عذر از زمین بردارد، چنانچه با استقراری که در سجده لازم است (و در مسألۀ «1367» ذکر شد) سازگار نباشد، نمازش بنابر احتیاط واجب باطل می‌شود و حکم برداشتن پیشانی، از مسألۀ «1368» معلوم می‌شود.
مسأله 1372. اگر نمازگزار روی تُشک پر یا ابر یا مانند آن سجده کند، در صورتی که بدن روی آن آرام نگیرد، سجده باطل است؛ بلکه اگر پس از آنکه پیشانی را روی آن برای سجده قرار داد، پیشانی به سمت پایین حرکت کند، سپس ثابت شود و ذکر را بگوید، باز هم اشکال دارد و احتیاط واجب ترک این کار است؛
مگر آنکه مقدار حرکت بسیار اندک باشد، یا این کار سهوی انجام شده باشد. بنابراین، سجده بر مُهرهایی که تعداد سجده‌ها و رکعات نماز را نشان می‌دهد و وقتی سر روی آن قرار می‌‌گیرد، اندکی در حدود (‌2‌ یا‌3‌) میلیمتر پایین می‌‌رود، سپس سر ثابت شده و نمازگزار ذکر را می‌‌گوید، اشکال ندارد.
هم‌سطح بودن پیشانی نسبت به انگشتان شست و دو زانو ← → نشستن بین دو سجده و بنابر احتیاط واجب نشستن بعد از سجدۀ دوّم
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français