مسأله 316. انسان در صورتی برای حج مستطیع محسوب می‌شود که توانایی تأمین نفقات خانواده­اش در مدّت سفر حج را داشته باشد؛
بنابراین، اگر انجام حج موجب شود فرد نتواند مخارج کسانی که خرجی آنان بر او شرعاً واجب است - مثل زوجۀ دائمی و فرزندان[1] - را در مدّت سفر حج تأمین نماید، در این صورت، فرد مستطیع نبوده و حج بر او واجب نمی‌باشد.
همچنین، اگر سفر حج موجب شود فرد نتواند مخارج کسانی که نفقات آنان بر وی شرعاً واجب نیست، ولی عرفاً بر عهدۀ او بوده را بپردازد، طوری که پرداخت نکردن نفقۀ آنان کسر شأن او محسوب شود یا برای وی سختی فوق‌العاده که معمولاً قابل تحمّل نیست(حَرَج) داشته باشد، در این صورت نیز فرد مستطیع نبوده و حج بر او واجب نمی‌باشد.