پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3)

دانستن حکم شرعی معامله ← → فضیلت کشاورزی و زراعت

اهمیّت فراگیری مسائل کسب و کار و معاملات و عمل به آن

از آنجا که کسب و کار و انجام معاملات، دارای احکام و مسائل مفصّل و دقیقی است و نیاموختن آنها در بعضی از موارد، باعث مبتلا شدن به انجام حرام یا ترک واجب می‌شود، بنابراین آشنایی با مسائل آن از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار است. در حدیثی از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است:
«کسی که قصد تجارت دارد، باید احکام دین خود را بیاموزد تا حلال را از حرام تشخیص دهد؛ در غیر این صورت، در دام شبهات گرفتار می‌شود».[1]
روایت شده که امیر المؤمنین(علیه السلام) تاجران و کَسَبه را مخاطب ساخته و به آنان فرمودند: «یا مَعْشَرَ التُّجَّارِ الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ، الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَرَ، الْفِقْهَ ثُمَّ الْمَتْجَر...»؛ ای گروه تجّار، نخست احکام و مسائل شرعی را یاد بگیرید سپس به تجارت مشغول شوید و این مطلب را سه مرتبه تکرار کردند... .[2]
نیز نقل شده که امام باقر(علیه السلام) فرمودند: «امیرالمؤمنین(علیه السلام) صبحگاهان در یک یک بازارهای کوفه گردش می­کردند و به هر یک از آن بازارها که می­رسیدند، می‌ایستادند و خطاب به آنان می­فرمودند:
ای گروه تجّار، قبل از شروع در کسب و کار، از خداوند متعال خیر و برکت را بخواهید و با آسان­گیری در معامله از خداوند متعال برکت بجویید، به خریداران نزدیک شوید و خود را با زیور حِلْم و بردباری آراسته کنید و از قَسَم خوردن بپرهیزید و از دروغ گفتن دوری کنید و از ظلم و اِجْحاف جدّاً پرهیز نمایید و با مظلومان به انصاف و عدالت رفتار کنید و هرگز به ربا‌خواری نزدیک نشوید و پیمانه و میزان را مراعات کنید و حقّ مردم را کم نگذارید و در راه فساد و تباهی هرگز گام نگذارید و به این ترتیب در تمام بازارهای شهر کوفه گردش می­کردند سپس بر می‌گشتند‌...».[3]

1. همان، ابواب آداب التجارة، باب 1، ص382، ح4.
2. همان، ص381، ح1.
3. همان، باب 2، ص382 و 383، ح1.
دانستن حکم شرعی معامله ← → فضیلت کشاورزی و زراعت
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français