پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3)

حواله دادن / تعریف و شرایط اصل حواله ← → ضمانت پرداخت وجوهات شرعی

ضامن بودن فرد در موارد درخواست عمل از دیگری

مسأله 1106. اگر انسان از دیگری انجام عملی را بخواهد، ضامن بودن درخواست کننده نسبت به اجرت کار - همان طور که در فصل «اجاره» ذکر شد - سه صورت دارد:
الف. کسی که کار از او خواسته شده، آن را به قصد مجانیّت انجام دهد؛
در این صورت، درخواست کننده ضامن چیزی نیست، هرچند از اوّل تصمیم داشته در مقابل انجام کار به وی دستمزد بدهد.
ب. ظاهر حال بر مجانیّت باشد، یعنی قرینه و نشانه‌ای در بین باشد که بفهماند انجام آن کار به‌طور مجّانی از فرد خواسته شده، مثل آنکه کار خواسته شده، از کارهایی باشد که معمولاً بدون دستمزد انجام می‌شود؛
در این مورد هم فرد، ضامن نیست.
ج. نشانه و ظاهر حالی نباشد و فرد کاری را که از او خواسته شده به قصد مجانیّت انجام نداده باشد؛
در این صورت، فرد درخواست کننده ضامن اجرت می‌باشد و به کسی که کار از او خواسته شده بدهکار می­شود، هرچند نیّت قلبی فرد درخواست کننده، انجام آن کار به‌طور مجّانی باشد.
مسأله 1107. اگر انسان از دیگری بخواهد مثلاً مالی را از طرف او صدقه دهد، در مورد ضامن بودن یا ضامن نبودن فرد درخواست کننده نسبت به بدل مبلغ صدقه داده شده توسط دیگری، صورت‌های مسألۀ قبل جاری می‌شود.
مسأله 1108. اگر فردی به شخصی مثلاً به جهت مصلحت یا غرض عقلایی بگوید: «کالای خویش را در دریا بیانداز، من ضامن آن هستم»، چنانچه وی این کار را انجام دهد، فرد درخواست کننده ضامن کالای مذکور می‌باشد و بدهکار گردیده و باید بدل آن را[1] به وی بپردازد.

[1]. منظور از بدل مال، مثل آن در اموال مثلی و قیمت آن در اموال قیمی است؛ توضیح اموال مثلی و قیمی در مسائل «1504 و 1505» ذکر می­شود.
حواله دادن / تعریف و شرایط اصل حواله ← → ضمانت پرداخت وجوهات شرعی
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français