مسأله 1331. شرایط صدقه دهنده و صدقه گیرنده، بستگی به نوع و عنوانی دارد که صدقه بر آن منطبق می‌شود و موارد آن مختلف است.
بنابراین، مثلاً اگر فرد بخواهد مالش را به قصد قربت به دیگری هبه کند، لازم است صدقه دهنده، بالغ[1] و عاقل و رشید بوده و صدقه را با قصد و اختیار انجام دهد و نسبت به مالی که صدقه می‌دهد محجور نباشد؛
البتّه، صحیح بودن صدقۀ پسر نابالغی که ده سال قمری یا بیشتر دارد، محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط در مورد آن ترک نشود.
مسأله 1332. صدقه دادن از مال بچۀ نابالغ توسط ولیّ شرعی وی (پدر یا پدربزرگ پدری) به جهت دفع بلا از وی، به مقداری که عرفاً مفسده نداشته باشد اشکال ندارد.
مسأله 1333. فرد هاشمی می‌تواند به هاشمی و غیر هاشمی صدقه بدهد؛ چه اینکه صدقه واجب باشد و چه مستحب؛ همین طور صدقه دادن فرد غیر هاشمی به غیر هاشمی، حلال و جایز است.
مسأله 1334. صدقۀ غیر هاشمی به هاشمی، سه صورت دارد:
الف. صدقۀ مذکور، زکات مال یا زکات فطره باشد؛ چنین صدقه‌ای پرداخت و دریافت آن حرام است و با پرداخت آن، وظیفۀ فرد بابت زکات، ادا نمی‌شود.
ب. صدقۀ مذکور پرداخت مال اندکی جهت دفع بلا و مانند آن باشد؛ به گونه‌ای که پرداخت آن همراه با ذلّت و خواری گیرندۀ آن است؛ در چنین موردی، جایز بودن صدقه‌ محلّ اشکال است و رعایت مقتضای احتیاط در مورد آن ترک نشود؛
ج. صدقۀ مذکور غیر از موارد «الف» و «ب» باشد؛ چنین صدقه‌ای جایز است؛ چه اینکه مانند کفّاره و ردّ مظالم و فدیۀ روزه واجب باشد و چه صدقۀ مستحبّی.
مسأله 1335. فرد می­تواند صدقۀ مستحبّی خود را به کسی که فقیر و محتاج نیست، بپردازد، هرچند دادن آن به افراد فقیر و محتاج بهتر است؛ همین طور صدقه دادن به غیر مؤمن و کافر غیر حربی جایز است؛
البتّه، مبالغی که مؤمنین به صندوق‌های خیریّه و مانند آن می‌اندازند یا به مؤسّسات کمک به فقرا می‌دهند، نباید به غیر از فقیر مؤمن داده شود؛ مگر آنکه معلوم باشد صدقه دهندگان در هنگام تحقّق صدقه چنین اذن و اجازه‌ای داده‌اند.