مسأله 173. دختر باکره‌ای[1] که به سنّ بلوغ رسیده و رشیده[2] است، چنانچه متصدّی امور زندگانی خویش نبوده و در شؤون زندگی مستقل نباشد،[3] باید - بنابر فتویٰ - برای امر ازدواج خویش از پدر یا جدّ پدری خود اذن بگیرد؛[4] در غیر این صورت، ازدواج وی باطل محسوب می­شود؛ مگر آنکه بعداً پدر یا پدربزرگ پدری، آن ازدواج را اجازه دهد؛[5]
البتّه، پدر و جدّ پدری او هم بنابر احتیاط واجب نمی­توانند بدون اذن یا اجازۀ خودش، او را به ازدواج شخصی در آورند.[6]
مسأله 174. دختر باکره‌ای که به سنّ بلوغ رسیده و رشیده است، چنانچه متصدّی امور زندگانی خویش بوده و در شؤون زندگی مستقل باشد، برای امر ازدواج خویش بنابر احتیاط واجب باید از پدر یا جدّ پدری خود اذن بگیرد و در غیر این صورت، بنابر احتیاط واجب عقد صحیح محسوب نمی‌شود؛[7]
البتّه، پدر و جدّ پدری او هم نمی­توانند بدون اذن یا اجازه­اش او را به ازدواج شخصی در آورند.
مسأله 175. در حکم مذکور در مسائل «173 و 174» (لزوم اذن پدر یا پدربزرگ پدری در ازدواج دختر باکرۀ رشیده)، فرقی بین ازدواج دائم و موقّت نیست و نیز فرقی ندارد در ضمن عقد، نزدیکی نکردن با دختر شرط شده باشد یا نه.
همین طور، حکم مذکور شامل ازدواج با اهل تسنّن[8] و نیز اهل کتاب[9] - در مواردی که ازدواج با آنان جایز است - می‌شود.
مسأله 176. منظور از «مستقل بودن دختر» که در مسألۀ «173» ذکر شد، آن است که اختیار امور مختلف زندگی - اعم از اقتصادی و غیر آن - به دست خودش باشد و وی تابع و تحت نظارت پدر و پدربزرگ پدری نباشد؛ بلکه مستقلّاً تصمیم بگیرد و عمل کند.
شایان ذکر است، چنانچه دختر از پدرش جدا است و پدر - مثلاً - به دلیل اعتمادی که به مادر دختر دارد، امور وی را به مادر واگذار نموده، طوری که تصمیمات مادر در شؤون وی تحت اشراف پدر صورت می­ گیرد، آن دختر غیر مستقل محسوب می­شود.
مسأله 177. منظور از «غیر باکره» در این مبحث، ‌فردی است که با رعایت شرایط شرعی عقد ازدواج - از جمله اجازۀ ‌پدر یا پدربزرگ پدری - ازدواج نموده و با شوهرش نزدیکی[10] داشته باشد[11] که چنین فردی در ازدواج بعدی خود، لازم نیست از پدر یا پدربزرگ پدری اجازه بگیرد؛
امّا در غیر این صورت - چه اینکه فرد ازدواج صحیح شرعی نکرده یا ازدواج کرده، ولی شوهرش قبل از نزدیکی با وی فوت کرده یا او را طلاق داده باشد - در این مبحث «باکره» محسوب شده و باید برای ازدواج از پدر یا پدربزرگ پدری- با توضیحاتی که قبلاً بیان شد- اجازه بگیرد و فرقی ندارد پردۀ بکارت وی بر اثر هرعاملی - هرچند زنا - از بین رفته یا باقی باشد.
مسأله 178. در مواردی که ازدواج دختر بالغۀ رشیده احتیاج به اذن پدر یا پدربزرگ پدری دارد، چنانچه وی ادّعا نماید پدر و پدربزرگ پدری ندارد یا از یکی از آن دو اجازۀ ازدواج گرفته است، در صورتی ادّعای وی تصدیق می­شود که گفته­اش به طریق معتبر شرعی ثابت شود، مانند اینکه از قرائن و شواهد به صدق گفتۀ وی یقین یا اطمینان حاصل شود.
این حکم، در جایی که وی ادّعا کند غیر باکره[12] است نیز جاری است.
مسأله 179. در بعضی از موارد، دختر بالغۀ باکره لازم نیست برای ازدواج دائم از پدر و پدربزرگ پدری اجازه بگیرد؛ از جمله‌ آنها امور ذیل می­باشد:
الف. پدر و پدربزرگ پدری مطلقاً اجازه نمی‌دهند که دختر با افرادی که شرعاً و عرفاً همتا و کفو او می‏باشد ازدواج کند و خواستگاران را رد می‌کنند.
ب. پدر و پدربزرگ پدری اجازه نمی‌دهند که دختر با فرد خاصّی که شرعاً و عرفاً همتا و کفو او می‏باشد ازدواج کند و خوف و ترس آن باشد که خواستگار دیگری برای آن دختر پیدا نشود، طوری که اجازه ندادن آن دو، عرفاً تقصیر و ضایع کردن حقّ دختر و امر ازدواج او محسوب گردد.
ج. پدر و پدربزرگ پدری، با اختیار خویش در امر ازدواج دختر، به هیچ وجه مشارکت نکنند و به‌طور کلّی از دخالت در این امر امتناع ورزند.
د. پدر و پدربزرگ پدری، اهلیّت شرعی اجازه دادن را به جهت جنون، کفر،[13] ارتداد و مانند آن نداشته باشند.
ه‍ . اجازه گرفتن از پدر و پدربزرگ پدری مثلاً‌ به جهت غایب بودن آنان برای مدّت طولانی ممکن نباشد و دختر نیز در حال حاضر، نیاز شدید به ازدواج داشته باشد؛
پس اگر مثلاً پدر و پدربزرگ پدری برای زمان طولانی به مسافرت رفته‌ یا در حبس به سر ببرند و دسترسی به آنان - حتّی از طریق تماس تلفنی، پیام و مانند آن - ممکن نباشد و در این مدّت دختر احساس نیاز شدید به داشتن شوهر و تشکیل خانواده و زندگی بنماید - هرچند این احساس نیاز حقیقی به خاطر ترس از مبتلا شدن به حرام باشد - اجازۀ آنان لازم نیست.
شایان ذکر است، در تمام موارد فوق دختر بالغۀ باکره بنابر احتیاط واجب نمی‌تواند اقدام به ازدواج موقّت نماید.
مسأله 180. زنی که با توجّه به مسائل قبل لازم نیست برای ازدواج از کسی اجازه بگیرد، شایسته است برای این امر از پدر یا پدربزرگ پدری خود کسب اجازه کند و اگر پدر و پدربزرگ پدری ندارد، با اجازۀ برادر خویش در صورتی که اهلیّت لازم را داراست - و چنانچه چند برادر داشته باشد برادر بزرگ‌تر - ازدواج نماید؛
بنابراین، دختر بالغۀ رشیدۀ باکره‌ای که پدر و پدربزرگ پدری ندارد، ‌لازم نیست از مادر، ‌برادر، عمو یا سایر بستگان خویش اجازه بگیرد، هرچند شایسته است ازدواج وی با اجازۀ برادر بزرگ‌تر باشد.[14]