پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)

راه‌های ثابت شدن خیار عیب ← → 1. خیار عیب / الف. عیب‌هایی که شوهر می‏تواند به سبب آنها عقد را فسخ نماید

ب. عیب­ هایی که زن می‏تواند به سبب آنها عقد ازدواج را فسخ نماید

مسأله 295. اگر زن بعد از عقد ازدواج - چه اینکه عقد دائم باشد یا موقّت - بفهمد شوهرش دارای یکی از عیب‌های ذیل است، می‏تواند به جهت آن عیب، بدون طلاق، عقد ازدواج را فسخ نموده و به هم بزند؛ آن عیب­ها از قرار ذیل است: ‌
الف. شوهر، آلت تناسلی نداشته باشد، یا بعد از عقد - چه قبل از نزدیکی و چه بعد از آن - آلت تناسلی وی قطع شود؛ طوری که امکان نزدیکی وجود نداشته باشد.
ب. شوهر، به جهت بیماری «عَنَن»، که مانع از انتشار و نُعُوظ آلت تناسلی است، توانایی نزدیکی کردن نداشته باشد، هرچند این بیماری بعد از عقد ازدواج - چه قبل از نزدیکی و چه پس از آن - عارض شده باشد.
مسأله 296. اگر با شهادت پزشک متخصّص و موثّق معلوم شود که زوج هرگز توانایی نزدیکی با همسرش را ندارد و بیماری «عَنَن» وی دائمی است، زوجه می‌تواند اقدام به فسخ ازدواج نماید و لازم نیست مدّت زمان خاصّی صبر کند.
مسأله 297. اگر معلوم نباشد بیماری «عَنَن» مرد (که با یکی از موارد مذکور در مسألۀ «299» ثابت شده)، دائمی است یا نه، زوجه به حاکم شرع مراجعه کرده و پس از آنکه حاکم شرع یک سال قمری به مرد مهلت داد، ‌چنانچه وی نتواند در آن مدّت با آن زن یا زن دیگر - مثلاً زوجۀ دائم یا موقّت دیگرش - نزدیکی کند، زوجه می‌تواند عقد ازدواج را فسخ کند.
مسأله 298. ثابت شدن خیار عیب (حقّ فسخ) برای زوجه در مورد عیب «جنون» مرد، محلّ اشکال است؛ چه اینکه بفهمد مرد در هنگام عقد مجنون بوده و چه اینکه بعد از عقد مجنون شده باشد.
همین طور، اگر زن بفهمد مرد در هنگام عقد داری یکی از عیوب ذیل بوده، ثابت شدن خیار عیب برای وی محلّ اشکال است؛[1]
الف. مرض جُذام (خوره)؛
ب. مرض بَرص (پیسی)؛
ج. نابینایی هر دو چشم؛
د. آنکه بیضه‌های مرد کشیده یا کوبیده شده، طوری که بی‌اثر شده باشد.
بنابراین، در عیوب پنج‌گانۀ‌ فوق، مراعات مقتضای احتیاط ترک نشود.[2]

[1]. البتّه، چنانچه در مورد عیوب مذکور در این مسأله تدلیس صورت گرفته باشد، حکم آن در مبحث «خیار تدلیس» خواهد آمد.
[2]. توضیح کیفیّت احتیاط، در مسألۀ «64» ذکر شد.
راه‌های ثابت شدن خیار عیب ← → 1. خیار عیب / الف. عیب‌هایی که شوهر می‏تواند به سبب آنها عقد را فسخ نماید
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français