کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)
جستجو در:
فروش و تبدیل موقوفه ←
→ بدون استفاده ماندن یا متروکه شدن موقوفه
مخارج تعمیر و ترمیم موقوفه
مسأله 920. اگر بقاء و بهره‌برداری از موقوفه احتیاج به تعمیر و ترمیم داشته باشد، چنانچه واقف مال یا درآمدی برای این جهت در نظر گرفته است، طبق همان رفتار میشود؛
در غیر این صورت، از عوائد و درآمد موقوفه برای تعمیر آن استفاده میشود و در این حالت مخارج تعمیر، بر حقّ موقوف علیه مقدّم می‌باشد؛ حتّی اگر موقوف علیه نسل‌های متعدّد باشند و تعمیر موقوفه جهت حفظ آن برای نسل‌های بعد، موجب شود تمام درآمد فعلی، صرف ترمیم و تعمیر گردد و نسل فعلی موقوف علیه هیچ بهره‌ای از موقوفه نبرند، باز هم لازم است این کار انجام شود.
مسأله 921. اگر موقوفه‌ای که نیاز به تعمیر دارد، مال موجودی برای چنین هزینه‌ای نداشته باشد، متولّی می‌تواند به عنوان «متولّی موقوفه» مالی برای این کار قرض کند و در این صورت شخص متولّی بدهکار نمی‌شود؛ بلکه وی به عنوان متولّی موقوفه[1] بدهکار است که این بدهی را از منافع و درآمد موقوفه یا عوائد اموالی که برای موقوفه وقف شده است یا منابع دیگری مانند آن، پرداخت می‌کند.
همین طور، متولّی می‌تواند از مال خود مبلغی را برای تعمیر موقوفه استفاده کند، به قصد اینکه بعداً طلبش را از درآمد موقوفه بردارد.
مسأله 922. اگر متولّی، هم زمان تولیت چندین موقوفه را عهدهدار باشد، در صورتی که بعضی از موقوفات درآمد کافی برای تأمین مخارج خود را نداشته باشد، متولّی نمیتواند آن را به‌طور مجّانی از عوائد موقوفۀ دیگر تأمین نماید؛
البتّه، اگر - مثلاً - موقوفۀ «الف» وقف شده تا درآمدش صرف در تأمین هزینه‌های موقوفۀ «ب» گردد، اشکال ندارد؛ مانند موقوفاتی که وقف شدهاند تا درآمد آن صرف مخارج مسجد یا حسینیّۀ معیّن شود.
همین طور، اگر موقوفۀ «الف» وقف شده تا درآمدش صرف در مخارج مسجد معیّــن شود و موقوفۀ «ب» وقف شده تا درآمدش صرف مخارج حسینیّۀ معیّن شود، نمیتوان درآمد موقوفۀ «الف» را صرف حسینیّه و درآمد موقوفه «ب» را صرف در مسجد کرد.
مسأله 923. اگر متولّی هم زمان، تولیت چندین موقوفه را عهدهدار باشد و هر کدام از موقوفات مذکور، مخارج و هزینههایی مانند تعمیر، نگهبانی و آبیـاری داشته باشد، چنانچه مقدار این هزینهها در هر موقوفه با موقوفۀ دیگر متفاوت باشد، متولّی نمیتواند هزینهها را به‌طور مساوی بین موقوفات قسمت نماید؛
مثلاً اگر هزینۀ تعمیر موقوفۀ «الف» 1 میلیون تومان، و موقوفۀ «ب» 3 میلیون تومان باشد، نمیتواند از مجموع 4 میلیون تومان هزینه، 2 میلیون تومان را از عوائد موقوفه «الف» برداشت نماید؛ بلکه باید هزینۀ هر موقوفه را از عوائد همان موقوفه لحاظ نماید.
در غیر این صورت، از عوائد و درآمد موقوفه برای تعمیر آن استفاده میشود و در این حالت مخارج تعمیر، بر حقّ موقوف علیه مقدّم می‌باشد؛ حتّی اگر موقوف علیه نسل‌های متعدّد باشند و تعمیر موقوفه جهت حفظ آن برای نسل‌های بعد، موجب شود تمام درآمد فعلی، صرف ترمیم و تعمیر گردد و نسل فعلی موقوف علیه هیچ بهره‌ای از موقوفه نبرند، باز هم لازم است این کار انجام شود.
مسأله 921. اگر موقوفه‌ای که نیاز به تعمیر دارد، مال موجودی برای چنین هزینه‌ای نداشته باشد، متولّی می‌تواند به عنوان «متولّی موقوفه» مالی برای این کار قرض کند و در این صورت شخص متولّی بدهکار نمی‌شود؛ بلکه وی به عنوان متولّی موقوفه[1] بدهکار است که این بدهی را از منافع و درآمد موقوفه یا عوائد اموالی که برای موقوفه وقف شده است یا منابع دیگری مانند آن، پرداخت می‌کند.
همین طور، متولّی می‌تواند از مال خود مبلغی را برای تعمیر موقوفه استفاده کند، به قصد اینکه بعداً طلبش را از درآمد موقوفه بردارد.
مسأله 922. اگر متولّی، هم زمان تولیت چندین موقوفه را عهدهدار باشد، در صورتی که بعضی از موقوفات درآمد کافی برای تأمین مخارج خود را نداشته باشد، متولّی نمیتواند آن را به‌طور مجّانی از عوائد موقوفۀ دیگر تأمین نماید؛
البتّه، اگر - مثلاً - موقوفۀ «الف» وقف شده تا درآمدش صرف در تأمین هزینه‌های موقوفۀ «ب» گردد، اشکال ندارد؛ مانند موقوفاتی که وقف شدهاند تا درآمد آن صرف مخارج مسجد یا حسینیّۀ معیّن شود.
همین طور، اگر موقوفۀ «الف» وقف شده تا درآمدش صرف در مخارج مسجد معیّــن شود و موقوفۀ «ب» وقف شده تا درآمدش صرف مخارج حسینیّۀ معیّن شود، نمیتوان درآمد موقوفۀ «الف» را صرف حسینیّه و درآمد موقوفه «ب» را صرف در مسجد کرد.
مسأله 923. اگر متولّی هم زمان، تولیت چندین موقوفه را عهدهدار باشد و هر کدام از موقوفات مذکور، مخارج و هزینههایی مانند تعمیر، نگهبانی و آبیـاری داشته باشد، چنانچه مقدار این هزینهها در هر موقوفه با موقوفۀ دیگر متفاوت باشد، متولّی نمیتواند هزینهها را به‌طور مساوی بین موقوفات قسمت نماید؛
مثلاً اگر هزینۀ تعمیر موقوفۀ «الف» 1 میلیون تومان، و موقوفۀ «ب» 3 میلیون تومان باشد، نمیتواند از مجموع 4 میلیون تومان هزینه، 2 میلیون تومان را از عوائد موقوفه «الف» برداشت نماید؛ بلکه باید هزینۀ هر موقوفه را از عوائد همان موقوفه لحاظ نماید.
[1]. شخصیّت حقوقی متولّی بدهکار میشود، نه شخصیّت حقیقی وی.