مسأله 1170. اگر زنی فوت نماید و علاوه بر دستۀ اوّل ارث، شوهر وی نیز جزء ورثه باشد، مسأله دارای صورت­های مختلفی است که در ادامه احکام آن ذکر می­شود:
1. اگر همراه شوهر متوفّیٰ، یک یا چند پسر یا دختر یا دختر و پسر باشـد، به شوهر، یک چهارم از اصل اموال و باقیمانده به فرزند یا فرزندان وی ارث می­رسد، که در صورت متعدّد بودن آنان، چنانچه تمام فرزندان همجنس باشند، به‌طور مساوی بین آنان قسمت می­شود، وگرنه ارث هر پسر دو برابر دختر است.
2. اگر همراه شوهر متوفّیٰ، فقط پدر یا مادر وی باشد، ارث شوهر یک دوم از اصل اموال بوده و باقیماندۀ اموال به پدر یا مادر می­­رسد.
3. اگر همراه شوهر متوفّیٰ، پــدر و مــادر وی باشــد، شوهر یک دوم از اصل اموال و مادر در صورتی که «حاجِب»[1] نداشته باشد یک سوم از اصل اموال و چنانچه «حاجِب» داشته باشد یک ششم از اصل اموال ارث می­برد و باقیمانده به پدر متوفّیٰ ارث می­رسد.
4. اگر همراه شوهر متوفّیٰ، پدر یا مادر وی و یک دختر باشد، شوهر یک چهارم از اصل اموال ارث می‌برد و سه چهارم
باقیمانده به چهار قسمت تقسیم می­شود که یک قسمت آن سهم الارث پدر یا مادر و سه قسمت آن، سهم الارث دختر می­باشد. بنابراین، سهم الارث شوهر چهار شانزدهم و سهم پدر یا مادر سه شانزدهم و سهم دختر نه شانزدهم
اموال می­باشد.
5. اگر همراه شوهر متوفّیٰ، پدر یا مادر وی و چند دختر، یا یک یا چند پسر، یا دختر و پسر باشد، شوهر یک چهارم
از اصل اموال و پدر یا مادر یک ششم از اصل اموال ارث می‌برند و باقیمانده به فرزند یا فرزندان وی ارث می­رسد، که در صورت متعدّد بودن، چنانچه فرزندان همجنس باشند، به‌طور مساوی بین آنان قسمت می­شود، وگرنه هر پسر، دو برابر دختر ارث می­برد.
6. اگر همراه شوهر متوفّیٰ، پدر و مادر وی و یک یا چند پسر یا دختر یا دختر و پسر باشد، شوهر یک چهارم از اصل اموال و پدر و مادر هر کدام یک ششم
از اصل اموال ارث می‌برند و باقیمانده به فرزند یا فرزندان وی ارث می­رسد که در صورت متعدّد بودن آنان، چنانچه فرزندان همجنس باشند، به‌طور مساوی بین آنان قسمت می­شود، وگرنه هر پسر، دو برابر دختر ارث می­برد.
مسأله 1171. اگر مردی فوت نماید و علاوه بر دستۀ اوّل ارث، همسر وی نیز جزء ورثه باشد، مسأله دارای صورت­های مختلفی است که در ادامه، احکام آن ذکر می­شود:
1. اگر همراه زوجۀ متوفّیٰ، یک یا چند پسر یا دختر یا دختر و پسر باشد، زوجه یک هشتم از اصل اموال[2] ارث می‌برد و باقیمانده به فرزند یا فرزندان وی می­رسد، که در صورت متعدّد بودن آنان، چنانچه تمام فرزندان همجنس باشند، به‌طور مساوی بین آنان قسمت می­شود، وگرنه هر پسر، دو برابر دختر ارث می­برد.
2. اگر همراه زوجۀ متوفّیٰ، فقط پدر یا مادر وی باشد، زوجه یک چهارم از اصل اموال ارث برده و باقیمانده به پدر یا مادر ارث می­­رسد.
3. اگر همراه زوجۀ متوفّیٰ، پدر و مادر وی باشند، زوجه یک چهارم از اصل اموال و مادر در صورتی که «حاجِب»[3] نداشته باشد یک سوم
از اصل اموال و چنانچه «حاجِب» داشته باشد، یک ششم از اصل اموال ارث می­برد و باقیمانده به پدر متوفّیٰ ارث می­رسد.
4. اگر همراه زوجۀ متوفّیٰ، پدر یا مادر وی و یک دختر باشد، زوجه یک هشتم از اصل اموال، و هفت هشتم باقیمانده به چهار قسمت تقسیم می شود، که یک قسمت آن سهم الارث پدر یا مادر و سه قسمت آن سهم الارث دختر می باشد.
بنابر این، سهم الارث زوجه چهار سی و دوم و سهم پدر یا مادر هفت سی و دوم و سهم دختر بیست و یک سی و دوم اموال می باشد.
5. اگر همراه زوجۀ متوفّیٰ، پدر و مادر وی و یک دختر باشد، زوجه یک هشتم از اصل اموال ارث می‌برد و چنانچه مادر «حاجِب»[4] نداشته باشد هفت هشتم باقیماندۀ اموال را به پنج قسمت تقسیم کرده، پدر و مادر هر کدام یک قسمت و دختر سه قسمت آن را ارث می­برد.
امّا چنانچه مادر «حاجِب» داشته باشد، اموال را به « 120» قسمت تقسیم کرده، پانزده صدو بیستم سهم زوجه، بیست و یک صد و بیستم سهم پدر، شصت و سه صد و بیستم سهم دختر و بیست صد و بیستم سهم مادر می­باشــد، و امّا نسبــت بــه یک صد و بیستم باقیمانده، مراعات مقتضای احتیاط ترک نشود و بنابر احتیاط واجب پدر و مادر و دختر میّت با هم مصالحه نمایند.[5]
6. اگر همراه زوجۀ متوفّیٰ، پدر یا مادر وی و دو یا چند دختر باشند زوجه یک هشتم از اصل اموال ارث می برد و هفت هشتم باقیمانده را به پنج قسمت تقسیم نموده که یک قسمت آن برای پدر یا مادر، و چهار قسمت آن به دو یا چند دختر ارث می رسد و به طور مساوی بینشان قسمت می شود.
7. اگر همراه زوجۀ متوفّیٰ، پدر یا مادر وی و یک یا چند پسر یا دختر و پسر باشد، زوجه یک هشتم از اصل اموال، و پدر یا مادر یک ششم از اصل اموال ارث می‌برند و باقیمانده به فرزند یا فرزندان ارث می­رسد که در صورت متعدّد بودن آنان، چنانچه فرزندان همجنس باشند، به‌طور مساوی بین آنان قسمت می­شود، وگرنه هر پسر دو برابر دختر ارث می­برد.
8. اگر همراه زوجۀ متوفّیٰ، پدر و مادر وی و چند دختر یا یک یا چند پسر یا دختر و پسر باشد، زوجه یک هشتم از اصل اموال و پدر و مادر هر کدام یک ششم از اصل اموال ارث می‌برند و باقیمانده به فرزند یا فرزندان ارث می­رسد که در صورت متعدّد بودن، چنانچه فرزندان همجنس باشند، به‌طور مساوی بین آنان قسمت می­شود، وگرنه هر پسر دو برابر دختر ارث می­برد.