پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

پرسش و پاسخ » جستجو (شرط ضمن عقد)

۱ پرسش: ۱ـ آیا در مشارکت یکی از شرکا می تواند سهم الشرکه خود را به صورت اقساطی بپردازد؟ ۲ـ آیا می توان با شرط ضمن عقد در سود سهیم شد؟ ۳ـ آیا در مشارکت یکی ازشرکا می تواند از دیگری وثیقه دریافت نماید تا در صورت زیان از آن برداشت کند؟ ۴ـ در عملیات مشارکت آیا می توان از ابتدا سود را بر مبنای سرمایه ای که در عملیات به کار خواهد رفت تعیین نمود یا این که ابتدا باید درصد سود را مشخص نمود مقدار دقیق سود بعد از حصول سود حاصل شود؟
پاسخ: ۱ـ اشکال ندارد که هر بار به اندازه قسط پرداختی شریک می شود.
۲ـ می شود با ضمن شرط عقد یکی از شرکاء متعهد شود که خسارت را از مال خود جبران نمود.
۲ـ می شود با شرط ضمن عقد یکی از شرکاء متعهد شود که خسارت را از مال خود جبران نمود.
۳ـ اگر مال در اختیار اوست اشکال ندارد.
۴ـ ظاهراً منظور شما مضاربه است مضاربه نیز همان شرط صحیح است ومیشود پس از تعیین درصد سود شرط کند که اگر سود کمتراز فلان مقدار بود عامل از جیب خود آن را تا آن مقدار تکمیل کند.
شراکت
۲ پرسش: من دانشجوی کارشناسی ارشد هستم وطرح تحقیقی ام در مورد بانکداری بدون ربا می باشد... ۱ـ با توجه به این که مضاربه از عقود جایز است آیا می توان به وسیله شرط ضمن عقد برای مضاربه ، مدت زمان تعیین نمود؟ ۲ـ آیا می توان به طریقی کلیه هزینه های مضاربه یا بخشی از آن را به عهده عامل قرار داد؟ ۳ـ آیا می توان عامل را عهده دار تامین خسارت نمود؟ ۴ـ آیا بانک مجاز است عامل را مکلف به پرداخت سود مشخص نماید ویا اینکه به اوبگوید حداقل ازاین مقدار نباید کمتر باشد؟ ۵ـ آیا بانک مجاز است در صورتی که مضاربه سود نداشته به اندازه ای که برای سود قبلا مشخص شده بود از وثایقی که قبلا عامل در اختیار بانک در قرار داده بود برداشت کند؟
پاسخ: ۱ـ ممکن است زمانی تعیین شود وشرط شود که تا آن زمان هیچکدام فسخ نکنند ولی این امر فقط حکم تکلیفی به حرمت فسخ را در پی دارد واگر فسخ کنند فسخ می شود ولی می توانند شرط کنند که هر کدام اگر فسخ کردند فلان مقدار پول به دیگری بپردازد.
۲ـ اشکال ندارد.
۳ـ مالک می تواند شرط کند که اگر خسارت شد یا سرمایه تلف شد عامل به مقدار آن از مال خود جبران کند واین صیغه با صیغه ضمان خسارت فرق می کند.
۴ـ مالک که در این فرض بانک است می تواند شرط کند که اگر سود به این مقدار نرسید عامل باید تا سقف این مقدار از مال خود بپردازد.
۵ـ مالک می تواند شرط کند که اگر سود نداشت حق داشته باشد به مقدار مال یاد شده از اموال اوبردارد.
مضاربه
۳ پرسش: ۱ـ با توجه به این که مضاربه از عقود جایز است آیا می توان به وسیله شرط ضمن عقد برای مضاربه ، مدت زمان تعیین نمود؟ ۲ـ آیا می توان به طریقی کلیه هزینه های مضاربه یا بخشی از آن را به عهده عامل قرار داد؟ ۳ـ آیا می توان عامل را عهده دار تامین خسارت نمود؟ ۴ـ آیا بانک مجاز است عامل را مکلف به پرداخت سود مشخص نماید ویا اینکه به اوبگوید حداقل ازاین مقدار نباید کمتر باشد؟ ۵ـ آیا بانک مجاز است در صورتی که مضاربه سود نداشته به اندازه ای که برای سود قبلا مشخص شده بود از وثایقی که قبلا عامل در اختیار بانک در قرار داده بود برداشت کند؟
پاسخ: ۱ـ ممکن است زمانی تعیین شود وشرط شود که تا آن زمان هیچکدام فسخ نکنند ولی این امر فقط حکم تکلیفی به حرمت فسخ را در پی دارد واگر فسخ کنند فسخ می شود ولی می توانند شرط کنند که هر کدام اگر فسخ کردند فلان مقدار پول به دیگری بپردازد.
۲ـ اشکال ندارد.
۳ـ مالک می تواند شرط کند که اگر خسارت شد یا سرمایه تلف شد عامل به مقدار آن از مال خود جبران کند واین صیغه با صیغه ضمان خسارت فرق می کند.
۴ـ مالک که در این فرض بانک است می تواند شرط کند که اگر سود به این مقدار نرسید عامل باید تا سقف این مقدار از مال خود به بانک بپردازد.
۵ـ مالک می تواند شرط کند که اگر سود نداشت حق داشته باشد به مقدار مال یاد شده از اموال اوبردارد.
مضاربه
۴ پرسش: هر گاه عقد اجاره ای صورت بگیرد به شرط اینکه گرم کردن ساختمان به عهده مؤجر باشد و بعد از مدتی هزینه گرم کردن بیش از اجرت آن بشود، آیا باید مؤجر بر تعهد باقی باشد و لو اینکه در قرارداد تعدیلی بیش بینی نشده باشد و اگر عقد به غیر اجاره باشد تکلیف چیست ؟
پاسخ: باید به تعهدی که ضمن عقد اجازه داده است عمل کند و فرقی بین اجاره و غیره نیست .
اجاره
۵ پرسش: آیا وکیل می تواند اصل سرمایه را در شرط ضمن عقد تضمین کند ؟ اگر خساراتی ناخواسته به سرمایه وارد آید آیا وکیل ضامن است ؟
پاسخ: می تواند شرط کند که اگر خسارتی وارد آید از جیب خود تدارک کند .
ضمانت
۶ پرسش: دکان‌های که با پرداخت سرقفلی واقع در پاساژی بدون شرط ضمن العقد اجاره داده شده و مدت اجاره آنها تمام شده ، چنانچه اجرت المثل آنها بمیزان اجرة دکانهای مجاور در همان مجموعه واقع است مطالبه شود آیا موافق موازین شرعی است یا خیر ؟
پاسخ: موافق موازین شرعی است .
سرقفلی
۷ پرسش: زنی با مردی ازدواج می کند و در ضمن عقد، شرط می گذارد که مرد حق ازدواج مجدد را نخواهد داشت. آیا این شرط مشروع و لازم الاجرا است؟ و اگر ازدواج کرد عقد دوم باطل است؟
پاسخ: چنانچه شرط شود که ازدواج مجدد نکند بر زوج لازم است که به این شرط عمل کند.
ولی عقد دوم باطل نیست.
ازدواج دائم
۸ پرسش: آیا مخالفت با قوانین و مقررات جایز است؟
پاسخ: مخالفت با قوانین دولت در چند مورد جایز نیست:
۱- در مورد تصرف در اموال دولت مانند گرفتن حقوق کامل با تخلف از حضور تمام وقت رسمی.
۲- در صورت مخالفت با مقتضای عقد یا شرطی که شرعا نافذ باشد یا با تنفیذ حاکم شرع نافذ شده باشد مانند شروطی که ضمن معامله است ومخالف حکم شرع نیست.
۳- اگر موجب اخلال در نظام جامعه باشد مانند قوانین راهنمایی و رانندگی.
۴- اگر مستلزم مفسده مهمی باشد که شرع به ان راضی نیست مثلا اگر مستلزم هتک اسلام یا مسلمین یا مذهب تشیع یا پیروان ان باشد یا موجب زیان رساندن به نفوس محترم باشد ومانند انها.
واما اگر مخالفت با قوانین دولت مستلزم هیچ کدام از این امور وامثال انها نباشد پس اگر مخالف شرع باشد ارزش واعتباری ندارد اما اگر مخالف شرع نباشد معظم له اجازه ان را نمی دهند ودر این صورت رجوع به فقیهی دیگر با رعایت الاعلم فالاعلم جایز است.
قانون
۹ پرسش: اگر ضمن عقد منقطع، شرط نفقه شده باشد آیا این شرط صحیح است و بر فرض صحت تاییدیّه نفقه از ناحیه زوج وتحقق تخلف شرط آیا زوجه می تواند تقاضای انحلال نکاح را بنماید؟
پاسخ: شرط صحیح است وبر زوج واجب است بپردازد واگر نپرداخت زوجه می تواند با مراجعه به حاکم شرع بلکه به محاکم عرفی او را ملزَم به پرداخت کند ولی نمی تواند عقد را فسخ کند.
نفقه
۱۰ پرسش: در همه خانواده ها رسم بر این است که در دوران عقد هیچگونه دخولی به منظور جلوگیری از حاملگی انجام نشود. سؤال این است که در این دوران زوجین می توانند نزدیکی داشته باشند؟
پاسخ: دختر و پسر در دوران عقد زن و شوهر هستند و در رابطه بین خودشان با سایر زن و شوهرها فرقی ندارند البته در محیط ما به حسب متعارف شرط ضمنی این است که بر زن لازم نیست خواسته شوهرش در رابطه با دخول را قبول کند. ولی اگر دختر قبول کرد نزدیکی اشکال ندارد.
ازدواج دائم
برای ارسال سوال جدید اینجا را کلیک کنید
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français