پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

بسم الله الرحمن الرحیم
با توجه به رؤیت هلال با چشم غیر مسلح در غروب روز چهارشنبه ٢٩ شعبان فردا پنجشنبه اول ماه مبارک رمضان است.
توفیقات همگان را از خداوند متعال مسألت داریم.
دفتر آقاى سیستانى (مدظله)

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (3)

فروش طلب در مقابل طلب خریدار از شخص ثالث ← → نقد کردن طلب مدّت‌دار در مقابل مبلغ کمتر

فروش طلب به غیر از بدهکار به صورت نقد یا نسیه

مسأله 954. کسی که از دیگری طلبکار است، می­تواند طلب خود را - چه مدّت‌دار باشد و چه حالّ - به شخص دیگر به ثمن کلّی[1] در ذمّۀ وی،[2] به صورت نقد (حالّ) بفروشد، به شرط آنکه موجب ربا یا اشکال شرعی دیگر[3] نباشد؛ امّا فروش طلب مذکور به ثمن کلّی در ذمّۀ آن شخص به صورت مدّت­دار (نسیه) صحیح نیست.[4]
مثلاً اگر علی 500 هـــزار دینــار از فــردی طلبکار باشــد، چنانچه بخواهــد آن را به 10 میلیون تومان در ذمّۀ حسن یک ماهه بفروشد، معامله صحیح نیست؛[5]
امّا اگر ثمن مذکور حالّ و بدون مدّت در ذمّۀ خریدار باشد، معامله صحیح است به شرط آنکه موجب ربا و اشکال شرعی دیگر نگردد.

[1]. هرچند قیمت کمتر.
[2]. در این فرض، دین در ذمّۀ خریدار بابت ثمن، با انعقاد معامله محقّق می­شود و ثمن معامله، دین سابق بر عقد نیست.
[3]. مانند موردی که فرد مالی را (به معاملۀ سلف) پیش‌خرید کرده و از این بابت طلبکار است و بخواهد طلب مدّت­دار مذکور را که هنوز سررسید آن نرسیده به شخص ثالث بفروشد، معاملۀ مذکور - همچنان که در مسأله «249» ذکر شد - باطل است.
[4]. حکم فروش آن طلب در ازای طلبی که خریدار در ذمّۀ شخص ثالث دارد (دین سابق بر عقد)، در مسألۀ بعد ذکر می­شود.
[5]. اگر معاملۀ مذکور را به صورت مصالحه انجام دهند، به گونه­ای که ربا یا اشکال شرعی دیگر - مانند آنچه در مسألۀ «249» ذکر شد - پیش نیاید، اشکال ندارد.
فروش طلب در مقابل طلب خریدار از شخص ثالث ← → نقد کردن طلب مدّت‌دار در مقابل مبلغ کمتر
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français