پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

بسم الله الرحمن الرحیم
با توجه به رؤیت هلال با چشم غیر مسلح در غروب روز چهارشنبه ٢٩ شعبان فردا پنجشنبه اول ماه مبارک رمضان است.
توفیقات همگان را از خداوند متعال مسألت داریم.
دفتر آقاى سیستانى (مدظله)

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)

قطع بعضی از اعضای بدن فرد زنده جهت پیوند به دیگران ← → وصیّت به قطع اعضای بدن بعد از وفات جهت پیوند به مسلمان زنده

مرگ مغزی و احکام مربوط به آن

مسأله 692. مراد از «میّت» در مسائل یاد شده کسى است که ریه‏ها و قلب او کاملاً از ادامۀ حیات متوقّف شده و بازگشتى نداشته باشد؛
امّا فردی که از نظر مغزى مرده (مرگ مغزی)،[1] در حالى که قلب و ریۀ او - هرچند به کمک دستگاه - فعالیّت خود را انجام میدهند، میّت محسوب نمیشود و قطع اعضاى بدن وی براى پیوند به فرد زنده شرعاً حرام است و در صورتى که قطع اعضا موجب تسریع در مرگ او شود، حکم «قتل نفس» را دارد و بر مرتکب چنین عملی قصاص یا دیۀ قتل - حسب مورد - ثابت می­شود.
مسأله 693. اگر فردی وصیّت نماید که اعضای بدنش در هنگام «مرگ مغزی» به دیگران اهدا شود، چنین وصیّتی باطل است.[2] همچنین، اجازه یا وکالت دادن برای این امر اثری ندارد.
مسأله 694. وصل دستگاه­های پزشکی برای حفظ جان فرد مسلمان مرگ مغزی شده واجب است و پزشک یا پرستار یا فرد دیگر حقّ قطع دستگاه­ را ندارند و چنانچه دستگاه را قطع نمایند و فرد بمیرد، احکام قتل مسلمان در مورد آن جاری می­شود و این حکم، در مورد سایر بیماران مسلمان نیز جاری است.

[1]. توقّف غیر قابل برگشت کلیّه فعالیّت­های مغزی، اعم از ایجاد وقفه در عملکرد مخ و نیم کره­های مغزی و مختل شدن واکنش­های ساقۀ مغز را در علم پزشکی «مرگ مغزی» می­نامند؛ اگر مغز بین حدود 5 تا 10 دقیقه به‌طور کامل از اکسیژن و خون‌رسانی محروم بماند، دچار آسیب دیدگی دائمی شده، اعمال فیزیولوژیک خود را از دست می­دهد. در چنین شرایطی، امکان تداوم ضربان قلب و جریان خون در عروق و رگ­ها به علّت خاصیّت خودکار بودن حرکات عضلات آن برای مدّتی به‌طور موقّت وجود دارد، حصول چنین شرایطی منوط به داشتن امکانات کافی برای تنفّس مصنوعی و ICU مجهّز می­باشد و با قطع امکانات نگهدارنده در مدّت مذکور، بعد از سپری شدن زمان اندکی، مرگ واقعی شخص فرا می­رسد.
[2]. عضویّت در گروه­های اهدای عضو بیماران مرگ مغزی و اعلام آمادگی برای اهدای اعضا در صورت مرگ مغزی، صورت شرعی ندارد.
قطع بعضی از اعضای بدن فرد زنده جهت پیوند به دیگران ← → وصیّت به قطع اعضای بدن بعد از وفات جهت پیوند به مسلمان زنده
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français