پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)

وقف بر عنوان جامع و عناوین متعدّد ← → شرایط موقوف علیه (شخص یا شیء یا جهتی که مال برای آن وقف شده است)

1. معیّن باشد

مسأله 849. اگر موقوف علیه نامعلوم باشد، مثل آنکه فرد بگوید: «این فرش را وقف کردم بر یکی از دو مسجد» یا خانه‌ای را بر یکی از چند فرزندش وقف کند و آن مسجد یا فرزند را مشخّص نکند، وقف باطل است؛
البتّه، اگر مثلاً مالی را وقف کند بر «جهت تعلیم قرآن یا عزاداری» و مقصودش این باشد که مالِ وقف شده را می‌توان در هر کدام از موارد فوق (به انتخاب متولّی یا صلاح دید وی یا طور دیگر) به کار گرفت، چنین وقفی صحیح است.[1]
مسأله 850. واقف می‌تواند هنگام وقف شرط کند که بعداً خودش یا متولّیان بعدی حقّ داشته باشند هر کس را بخواهند به موقوف علیهم اضافه کرده یا برخی از موقوف علیهم را از تحت وقف خارج کنند؛
بنابراین، اگر واقف شرط کرده باشد فقط خودش بتواند افرادی را اضافه کرده یا خارج کند و بدون اینکه فرد یا افرادی را وارد یا خارج نماید فوت کند، موقوف علیهم به همان کیفیّت اوّلی که وقف شده باقی می‌مانند.
شایان ذکر است، اگر واقف هنگام وقف، شرطی برای تغییر یا تبدیل موقوف علیهم قرار ندهد، هیچ‌گونه تغییر و تبدیلی در این زمینه برای او و دیگران جایز نیست.

[1]. در این گونه موارد اصطلاحاً گفته می‌شود وقف بر امر جامع بین دو یا چند امر صورت گرفته که توضیح بیشتر آن، در مسألۀ «851» ذکر می‌شود.
وقف بر عنوان جامع و عناوین متعدّد ← → شرایط موقوف علیه (شخص یا شیء یا جهتی که مال برای آن وقف شده است)
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français