پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)

کسر هزینه­‌های عمل به وصیّت از ثلث ← → احکام وصیّت بیشتر از ثلث

سایر احکام آنچه مورد وصیّت واقع می‌شود (موصیٰ به) / تصرّف ورثه یا دیگران در مال مورد وصیّت

مسأله 1068. اگر فردی که از دنیا رفته وصیّت­هایی داشته[1] و برای عمل به وصایای خویش، مال مشخّصی از اموالش را تعیین کرده باشد، مانند اینکه وصیّت کرده تمام خانۀ مسکونی­اش را در امور خیر صرف نمایند، در این صورت، تصرّف ورثه و دیگران در مال مذکور جایز نیست؛
مگر آنکه نشانه و قرینۀ اطمینان‌آوری وجود داشته باشد که وصیّت کننده تصرّفاتی مانند رفت و آمد و حضور و نماز خواندن در آن مکان را تا هنگام عمل به وصیّت، مجاز دانسته است.[2]
مسأله 1069. اگر فردی وصیّت کرده کسر مشاعی از تمام اموالش - مانند ثلث آن - را در اموری صرف نمایند، تصرّفاتی که موجب کم شدن مالیّت آن اموال نمی‌شود و منافات با حقّ متوفّیٰ در اموالش ندارد، مجاز می‌باشد و در فرض مذکور حقّ متوفّیٰ به صورت «شرکت در مالیّتِ» اموالش بوده و در عینِ اموال سهمی ندارد؛
البتّه، اگر نشانه و قرینۀ اطمینان‌آوری باشد بر اینکه خواسته و مقصود وی کسر مشاع معیّن از عین اموالش بوده، در این صورت حکم مسألۀ قبل در مورد آن جاری می­شود و در فرض مذکور حقّ متوفّیٰ به صورت «شرکت در عین» اموال می­باشد.
مسأله 1070. اگر فرد وصیّت کرده باشد کسر مشاع از مال معیّن - مانند یک چهارم از مغازه­اش - را در اموری که مشخّص نموده صرف نمایند، حکم ذکر شده در مسألۀ قبل نسبت به آن مال جاری می­ شود.
مسأله 1071. اگر وصیّت متوفّیٰ طوری است که حقّ وی به صورت «شرکت در مالیّتِ» اموال با سایر ورثه باشد،[3] چنانچه ورثه بخواهند حقّ متوفّیٰ را از قیمت اموال بدهند، وصیّ حقّ امتناع ندارد؛
ولی اگر حقّ متوفّیٰ در «عینِ اموال» باشد،[4] وصیّ می‌تواند از دریافت قیمت امتناع ورزد.

[1]. با رعایت شرایط وصیت.
[2]. مشابه آنچه در مسألۀ «1078» ذکر می‌گردد.
[3]. با توضیحی که در مسألۀ «1069» ذکر شد.
[4]. مانند آنچه در مسألۀ «1068» ذکر شد.
کسر هزینه­‌های عمل به وصیّت از ثلث ← → احکام وصیّت بیشتر از ثلث
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français