پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)

ارث دستۀ سوّم / الف. ارث عمو و عمّه ← → جدّ و جدّه و برادر و خواهر به همراه فرزندانِ برادر و خواهر

زن یا شوهر همراه با دو گروه اجداد و جدّات و برادران و خواهران

مسأله 1217. اگر ورثۀ میّت علاوه بر زوج یا زوجه، جدّ یا جدّۀ مادری یا هر دو و برادر یا خواهر مادری یا هر دو باشند، زوج یک دوم و زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد[1] و باقیمانده بین سایر ورثه به‌طور مساوى تقسیم میشود، هرچند بعضى مذکّر و بعضى مؤنّث باشند.
مسأله 1218. اگر ورثۀ میّت علاوه بر زوج یا زوجه، جدّ یا جدّۀ پدری یا هر دو و برادر یا خواهر پدر و مادری[2] یا هر دو باشند، زوج یک دوم و زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می‌برد، و باقیمانده به سایر ورثه ارث می­رسد و در فرضى که همۀ آنان مذکّر یا مؤنّث باشند، اموال بینشان به‌طور مساوى تقسیم میشود و اگر مختلف باشند، هر مذکّرى دو برابر مؤنّث ارث میبرد.
مسأله 1219. اگر ورثۀ میّت علاوه بر زوج یا زوجه، اجداد یا جدّات یا هر دو - هم از طرف پدر و هم از طرف مادر - و برادران یا خواهران یا هر دو - برخى پدر و مادرى[3] و برخى مادرى - باشند، زوج یک دوم و زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد و سهم الارث خویشان مادرى اعم از برادران و خواهران و اجداد و جدّات یک سوم از اصل اموال متوفّیٰ می­باشد که به‌طور مساوى بینشان تقسیم میشود، هرچند بعضی مذکّر و بعضی مؤنّث باشند و باقیمانده، به خویشان پدرى[4] ارث می­رسد و به هر مذکّرى دو برابر مؤنّث داده میشود و اگر همه مذکّر یا مؤنّث باشند، به‌طور مساوى بینشان تقسیم میشود.
مسأله 1220. اگر ورثۀ میّت علاوه بر زوج یا زوجه، جدّ یا جدّۀ پدری یا هردو و برادر یا خواهر مادری یا هر دو باشند، زوج یک دوم و زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می‌برد و چنانچه متوفّیٰ فقط دارای یک برادر یا خواهر مادری باشد یک ششم از اصل اموال را ارث میبرد و اگر بیش از یک نفر باشند مجموعاً یک سوم اصل اموال را ارث می­برند که به‌طور مساوى بینشان تقسیم میشود و باقیمانده، سهم الارث جدّ یا جدّۀ پدری است و چنانچه جدّ و جدّه هر دو باشند، جدّ دو برابر جدّه ارث میبرد.
مسأله 1221. اگر ورثۀ میّت علاوه بر زوج یا زوجه، جدّ یا جدّۀ مادری یا هر دو و برادر یا برادران پدر و مادری باشند، زوج یک دوم و زوجه یک چهارم از اصــل اموال را ارث می­بــرد و سهم الارث جدّ یا جدّۀ مادری یک سوم اصل اموال می­باشد و چنانچه هر دو باشند، یک سوم به‌طور مساوى بینشان تقسیم میشود و باقیماندۀ اموال، سهم الارث برادر یا برادران پدر و مادری می­باشد.
مسأله 1222. اگر ورثۀ میّت علاوه بر زوج یا زوجه، جدّ یا جدّۀ مادری یا هر دو و یک یا چند خواهر پدر و مادری باشند، زوج یک دوم و زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد و سهم الارث جدّ یا جدّۀ مادری یا هر دو، یک سوم اصل اموال می­باشد و چنانچه هر دو باشند، یک سوم به‌طور مساوى بینشان تقسیم میشود و باقیماندۀ اموال سهم الارث خواهر یا خواهران پدر و مادری می­باشد.
مسأله 1223. اگر ورثۀ میّت علاوه بر زوج یا زوجه، اجداد یا جدّات یا هر دو - هم از طرف پدر و هم از طرف مادر - و برادر یا خواهر مادرى باشند، زوج یک دوم و زوجه
یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد و سهــم الارث جــدّ یا جـدّۀ مادرى و بــرادر یا خواهــر مادرى یک سوم اصل اموال می­باشد که به‌طور مساوى بینشان تقسیم میشود، هرچند بعضى مذکّر و بعضى مؤنّث باشند و باقیمانده، سهم الارث جدّ یا جدّۀ پدرى است و چنانچه هر دوی آنان باشند، از این مقدار، جدّ دو برابر جدّه ارث می­برد.
مسأله 1224. اگر ورثۀ میّت علاوه بر زوج یا زوجه، جدّ­ یا جدّۀ پدرى یا هر دو و برادر یا خواهر یا برادر و خواهر بعضى پدر و مادری[5] و بعضى مادرى باشند، زوج یک دوم و زوجــه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد و چنانچه میّت فقط دارای یک برادر یا خواهر مادری باشد، یک ششم اصل اموال و در صورتی که بیشتر از یک نفر باشند، مجموعاً یک سوم اصل اموال وی را ارث می­برند که به‌طور مساوى بینشان تقسیم میشود و باقیمانده سهم الارث برادر یا خواهر یا برادر و خواهر پدر و مادری و جدّ یا جدّۀ پدرى یا هر دوی آنان است و سهم الارث هر مذکّر، دو برابر مؤنّث می­باشد.
مسأله 1225. اگر ورثۀ میّت علاوه بر زوج یا زوجه، جدّ یا جدّۀ مادرى یا هر دو و برادر یا خواهر یا برادر و خواهر، بعضى پدر و مادری[6] و بعضى مادرى باشند، زوج یک دوم و زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد و سهم الارث جدّ یا جدّۀ مادرى یا هر دو و برادر یا خواهر یا برادر و خواهر مادرى یک سوم
اصل اموال است که به‌طور مساوى بینشان تقسیم میشود و باقیمانده، سهم الارث برادر یا خواهر یا برادر و خواهر پدر و مادری است که سهم هر مذکّر دو برابر مؤنّث می­باشد.

[1]. کیفیّت ارث «زوجه» از اموال شوهرش در این مسأله و مسائل بعدی، در مسائل «1252 و 1253» ذکر می‌شود.
[2]. شایان ذکر است حکم ارث برادر یا خواهر پدری میّت، در مسألۀ «1193» ذکر شد.
[3]. همان.
[4]. مراد از خویشان پدری، اجداد و جدّات پدری و برادر و خواهران پدر و مادری می­باشد.
[5]. شایان ذکر است، حکم ارث برادر یا خواهر پدری میّت، در مسألۀ «1193» ذکر شد.
[6]. همان.
ارث دستۀ سوّم / الف. ارث عمو و عمّه ← → جدّ و جدّه و برادر و خواهر به همراه فرزندانِ برادر و خواهر
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français