پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)

سرمایه‌گذاری وکالتی بانکی / کیفیّت عملکرد بانک در این نوع فعالیّت ← → قرض دادن به بانک مشترک (نیمه دولتی) و قرض گرفتن از آن

جوایز بانک برای حساب پس‌انداز

مسأله 1456. اگر بانک­ براى تشویق به سپرده‌گذارى و پس‌انداز (قرض دادن به بانک)، به کسانى که قرعه به نامشان در می‌آید، جایزه ‏دهد، حکم آن از قرار ذیل می­باشد:
الف. سپرده‌گذاران، سپرده‌گذارى را مشروط به قرعه‌کشى و اعطای جایزه نکرده باشند؛
در این صورت، اعطای جایزه از سوی بانک و گرفتن آن برای سپرده‌گذاران جایز است؛
البتّه، اگر آن بانک­ دولتى یا مشترک در کشورهای اسلامى باشد، فرد باید براى دریافت و تصرّف در جایزه از حاکم شرع اجازه بگیرد و معظّم له اجازۀ تملّک تمام جایزه را که مطابق با مقرّرات پرداخت می­شود به همۀ مؤمنین داده­اند؛
امّا چنانچه بانک خصوصى باشد، گرفتن جایزه و تصرّف در آن، نیازى به اذن حاکم شرع ندارد.
ب. سپرده‌گذاران، افتتاح حساب پس‌انداز (قرض دادن به بانک) را مشروط به قرعه‌کشى و اعطای جایزه نمایند؛ ‌چه اینکه این شرط به صورت صریح در قرارداد ذکر شود و چه اینکه به صورت‌های دیگری که در جلد سوّم، مسألۀ «302» ذکر شد، لحاظ شده باشد؛
در این صورت، چنین کاری جایز نیست و قرضی که سپرده‌گذار به بانک می‌دهد ربا محسوب می­شود و اعطای جایزه از سوی بانک و دریافت آن، به عنوان «وفای به شرط» حرام است[1] و بدون آن جایز است.
البتّه اگر بانک دولتى یا مشترک در کشورهای اسلامى باشد، براى دریافت و تصرّف در آن، اجازۀ حاکم شرع لازم است.

[1]. توضیح بیشتر نسبت به تصرّف در زیادۀ ربوی در جلد سوّم، مسألۀ «1020» ذکر شد.
سرمایه‌گذاری وکالتی بانکی / کیفیّت عملکرد بانک در این نوع فعالیّت ← → قرض دادن به بانک مشترک (نیمه دولتی) و قرض گرفتن از آن
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français