پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

بسم الله الرحمن الرحیم
با توجه به رؤیت هلال با چشم غیر مسلح در غروب روز چهارشنبه ٢٩ شعبان فردا پنجشنبه اول ماه مبارک رمضان است.
توفیقات همگان را از خداوند متعال مسألت داریم.
دفتر آقاى سیستانى (مدظله)

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)

توضیح محدودۀ اختیارات سهام‌داران در مورد سهام از نظر قانونی ← → توضیحات تفصیلی بازار بورس / اوراق بهادار / 1. اوراق سهام / تعریف اوراق سهام

حکم کیفیّت مالکیّت صاحبان اوراق سهام

مسأله 1575. با توجّه به تعریف اوراق سهام، ‌این اوراق - چه به صورت برگۀ کاغذی و چه به صورت الکترونیکی و دیجیتال - خود دارای مالیّت نمی‌باشند و معامله بر خود آنها[1] صحیح نیست.
بر اساس این تعریف، شرکت­های سهامی دارای شخصیّت حقوقی هستند؛ ولی این شخصیّت حقوقی به لحاظ مالکیّت مستقل نبوده و مُنحل در اعضاء سهام‌داران آن است و سهام‌داران با خرید سهام، حقیقةً مالک دارایی شرکت به صورت مشاع می­گردند.[2]

[1] یا وقف آنها.
[2]. در تعریف سهام، نظریات مختلفی بیان شده است از جمله نظریّات ذیل:
بعضی معتقدند‌ در فروش سهام شرکت­های سهامی‌ عام، مجموعه­ای از حقوق عرفی (مانند حقّ حضور و رأی در مجمع عمومی، حقّ خرید و فروش و گواهی نقل و انتقال، حقّ کسب اطلاع، حقّ استفاده از سود سهام، حقّ تقدّم نسبت به فروش سهام جدید و...) که به عنوان سهام اعتبار شده، مورد معامله قرار می­گیرد، نه دارایی­های شرکت و خرید و فروش سهام، از مصادیق «فروش حقّ» محسوب می­شود.
بعضی دیگر معتقدند در فروش سهام شرکت­های سهامی‌ عام، موضوع مالکیّت سهام‌داران، مال عینی و ملموس نیست، بلکه شرکت به عنوان «شخصیّت حقوقی اعتباری» موضوع مالکیّت قرار می‌گیرد؛
این شخصیّت حقوقی، تمامی حقوق و تکالیف شخصیّت حقیقی به استثنای آنچه به اعتبار انسان بودن دارد (مانند بنوّت و زوجیّت) را دارا می­باشد و اموال و دارایی­های سهام، تحت مالکیّت این شخصیّت اعتباری است؛ امّا در عین حال، شخصیّت حقوقی خود جزء اموال محسوب می­شود و تحت تملّک قرار می­گیرد و هر یک از اعضا یا سهام‌داران شرکت به نسبت میزان سهام خود، در این شخصیّت حقوقی سهیم و شریک هستند؛
بنابراین در این نظریّه، سهام‌داران رابطۀ مالکانۀ مستقیم و حقّ عینی نسبت به اموال و دارایی شرکت ندارند و دارندگان سهام صرفاً مالک شرکت به عنوان یک بنگاه تجاری دارای شخصیّت حقوقی هستند و شرکت مالک اموال و دارایی­های خود می­باشد و رابطۀ مالکیّت سهام‌داران به نحو مالکیّت طولی، تخریج فقهی شده است.
لکن فروش سهام به صورت­های ذکر شده در این نظریّات صحیح نیست. همچنان که وقف یا اجارۀ آن به این معنا صحیح نمی­باشد.
توضیح محدودۀ اختیارات سهام‌داران در مورد سهام از نظر قانونی ← → توضیحات تفصیلی بازار بورس / اوراق بهادار / 1. اوراق سهام / تعریف اوراق سهام
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français