کتب فتوایی » مناسک حج
جستجو در:
2ـ نزدیکى با زن ←
→ 1ـ شکار حیوان صحرائى
کفارات شکار
براى کشتن و شکار هر یک از حیوانات صحرایى در شریعت مطهره کفاره اى معین شده است که در مسائل ذیل بیان خواهد شد .
مسأله 207 : در کشتن شترمرغ، یک شتر، و در کشتن گاو وحشى، یک گاو، و همچنین در کشتن خر وحشى بنا بر احوط، و در کشتن آهو و خرگوش، یک گوسفند، و همچنین در کشتن روباه بنا بر احتیاط یک گوسفند کفاره هست .
مسأله 208 : کسى که شکارى کرد چنانچه کفاره آن شتر باشد و قیمت آن را نداشته باشد باید شصت مسکین را اطعام نماید، براى هر مسکین یک مد، که گفته میشود : تقریباً سه چهارم کیلو است ( 750 گرم )، و اگر این را هم نتواند باید هیجده روز روزه بگیرد، و اگر کفاره گاو باشد و قیمت آن را هم نداشته باشد باید سى مسکین را اطعام نماید، و اگر این راهم نتواند نه روز روزه بگیرد، و اگر کفاره گوسفند باشد و قیمت آن را نداشته باشد باید ده مسکین را اطعام نماید، و اگر متمکن نباشد باید سه روز روزه بگیرد .
مسأله 209 : کفاره کشتن پرنده سنگخوار و کبک و دُرّاج و مانند آن، یک بره است که از شیر گرفته شده و علفخوار باشد، و کفاره شکار گنجشک و قبره ( یعنى چکاوک ) وصعوه ( یعنى سنگانه ) بنا بر اظهر یک مد از طعام است، یعنى گندم یا جو یا نان و مانند اینها، و مقدار مد در مسأله قبل بیان شد، و کفاره کشتن غیر آنچه که ذکر شد از پرندگان، مثل کبوتر و مانند آن یک گوسفند است، و کفاره کشتن جوجه آن یک بره یا بزغاله است، و حکم تخم آن در صورتى که در آن جوجه اى که حرکت کند باشد حکم جوجه آن است، و در صورتى که حرکت نکند یک درهم باید کفاره بدهد، و همچنین بنا بر احوط اگر جوجه اى در آن نباشد، و کفاره کشتن یک ملخ یک دانه خرما یا یک مشت دست از طعام است، و دوّمى افضل است، و در صورتى که بیش از یک ملخ بکشد به تعدادى که کشته باید کفاره را تکرار کند، مگر اینکه مقدارى که کشته از نظر عرف زیاد باشد که در این صورت باید یک گوسفند کفاره بدهد .
مسأله 210 : کشتن موش صحرایى و خار پشت و سوسمار، یک بزغاله کفاره دارد، و کشتن عظایه ( یعنى مارمولک ) یک مشت از طعام کفاره دارد .
مسأله 211 : کفاره کشتن عمدى زنبور دادن مقدارى طعام است، و در صورتى که کشتن به جهت دفع اذیت باشد کفاره ندارد .
مسأله 212 : اگر محرم در بیرون حرم شکار کند، کفاره هر حیوانى را بر حسب مورد و بر طبق آنچه که بیان کردیم باید بدهد، و اگر کفاره اى براى آن بیان نشده است، باید معادل قیمت فعلى آن در بازار را بدهد، و اگر غیر محرم در حرم شکار کند، باید قیمت را بدهد، مگر در شیر که بنا بر اظهر کفاره آن یک قوچ است، و اگر محرم در حرم شکار کند، پس باید هم کفاره محرم در خارج حرم و هم کفاره غیر محرم در حرم را بدهد .
مسأله 213 : در راهى که ملخ زیاد است، بایستى محرم را خود را کج کند که آن را نکشد، و اگر نتواند این کار را بکند، در این صورت کشتن آن اشکالى ندارد .
مسأله 214 : اگر عدهای که مُحرِمَند در کشتن شکارى شرکت کردند، بر هر یک کفاره مستقلى واجب است .
مسأله 215 : کفاره خوردن شکار مانند کفاره خود شکار است، پس اگر محرم شکارى کرد و آن را خورد، دو کفاره باید بدهد، یکى براى شکار و دیگرى براى خوردن آن .
مسأله 216 : اگر کسى که محرم نیست شکار همراه داشته باشد و داخل حرم شود، باید او را رها کند، و چنانچه رهایش نکرد تا مرد باید کفاره بدهد، و اگر کسى احرام ببندد در حالى که شکار همراه داشته باشد، حرام است آن را نگهدارد، در تمام صورتهاى مسأله که بیان آنها در مسأله ( 201 ) گذشت، و چنانچه رهایش نکرد تا مرد باید کفاره بدهد، و بنا بر احتیاط اگرچه مردنش قبل از ورودش به حرم باشد باید کفاره بدهد .
مسأله 217 : وجوب کفاره در کشتن شکار و خوردنش فرقى ندارد بین اینکه از روى عمد یا سهو یا ندانستن باشد .
مسأله 218 : در شکار مکرر کفاره نیز مکرر میشود، و خواه شکار از روى خطا و اشتباه یا فراموشى یا اضطرار و ناچارى باشد، و یا جهل ندانستنى که صاحب آن معذور باشد، و همچنین است در صورت عمد اگر شکار در حرم
و شکار کننده غیر محرم باشد، یا شکار کننده محرم به احرامهاى متعدد باشد، مانند اینکه یک شکار در احرام عمره تمتع و شکار دیگرى در احرام حج و شکار سوّمى در احرام عمره مفرده نموده باشد، و اما اگر شکار عمداً از محرم به یک احرام مکرر شد، پس از بار اول دیگر کفاره واجب نخواهد شد، بلکه از کسانى است که خداوند متعال در باره آنها فرموده است : (و من عاد فینتقم الله منه) . یعنى : و آنکه بازگشت کرد خداوند از او انتقام خواهد گرفت .
2ـ نزدیکى با زن ←
→ 1ـ شکار حیوان صحرائى
مسأله 207 : در کشتن شترمرغ، یک شتر، و در کشتن گاو وحشى، یک گاو، و همچنین در کشتن خر وحشى بنا بر احوط، و در کشتن آهو و خرگوش، یک گوسفند، و همچنین در کشتن روباه بنا بر احتیاط یک گوسفند کفاره هست .
مسأله 208 : کسى که شکارى کرد چنانچه کفاره آن شتر باشد و قیمت آن را نداشته باشد باید شصت مسکین را اطعام نماید، براى هر مسکین یک مد، که گفته میشود : تقریباً سه چهارم کیلو است ( 750 گرم )، و اگر این را هم نتواند باید هیجده روز روزه بگیرد، و اگر کفاره گاو باشد و قیمت آن را هم نداشته باشد باید سى مسکین را اطعام نماید، و اگر این راهم نتواند نه روز روزه بگیرد، و اگر کفاره گوسفند باشد و قیمت آن را نداشته باشد باید ده مسکین را اطعام نماید، و اگر متمکن نباشد باید سه روز روزه بگیرد .
مسأله 209 : کفاره کشتن پرنده سنگخوار و کبک و دُرّاج و مانند آن، یک بره است که از شیر گرفته شده و علفخوار باشد، و کفاره شکار گنجشک و قبره ( یعنى چکاوک ) وصعوه ( یعنى سنگانه ) بنا بر اظهر یک مد از طعام است، یعنى گندم یا جو یا نان و مانند اینها، و مقدار مد در مسأله قبل بیان شد، و کفاره کشتن غیر آنچه که ذکر شد از پرندگان، مثل کبوتر و مانند آن یک گوسفند است، و کفاره کشتن جوجه آن یک بره یا بزغاله است، و حکم تخم آن در صورتى که در آن جوجه اى که حرکت کند باشد حکم جوجه آن است، و در صورتى که حرکت نکند یک درهم باید کفاره بدهد، و همچنین بنا بر احوط اگر جوجه اى در آن نباشد، و کفاره کشتن یک ملخ یک دانه خرما یا یک مشت دست از طعام است، و دوّمى افضل است، و در صورتى که بیش از یک ملخ بکشد به تعدادى که کشته باید کفاره را تکرار کند، مگر اینکه مقدارى که کشته از نظر عرف زیاد باشد که در این صورت باید یک گوسفند کفاره بدهد .
مسأله 210 : کشتن موش صحرایى و خار پشت و سوسمار، یک بزغاله کفاره دارد، و کشتن عظایه ( یعنى مارمولک ) یک مشت از طعام کفاره دارد .
مسأله 211 : کفاره کشتن عمدى زنبور دادن مقدارى طعام است، و در صورتى که کشتن به جهت دفع اذیت باشد کفاره ندارد .
مسأله 212 : اگر محرم در بیرون حرم شکار کند، کفاره هر حیوانى را بر حسب مورد و بر طبق آنچه که بیان کردیم باید بدهد، و اگر کفاره اى براى آن بیان نشده است، باید معادل قیمت فعلى آن در بازار را بدهد، و اگر غیر محرم در حرم شکار کند، باید قیمت را بدهد، مگر در شیر که بنا بر اظهر کفاره آن یک قوچ است، و اگر محرم در حرم شکار کند، پس باید هم کفاره محرم در خارج حرم و هم کفاره غیر محرم در حرم را بدهد .
مسأله 213 : در راهى که ملخ زیاد است، بایستى محرم را خود را کج کند که آن را نکشد، و اگر نتواند این کار را بکند، در این صورت کشتن آن اشکالى ندارد .
مسأله 214 : اگر عدهای که مُحرِمَند در کشتن شکارى شرکت کردند، بر هر یک کفاره مستقلى واجب است .
مسأله 215 : کفاره خوردن شکار مانند کفاره خود شکار است، پس اگر محرم شکارى کرد و آن را خورد، دو کفاره باید بدهد، یکى براى شکار و دیگرى براى خوردن آن .
مسأله 216 : اگر کسى که محرم نیست شکار همراه داشته باشد و داخل حرم شود، باید او را رها کند، و چنانچه رهایش نکرد تا مرد باید کفاره بدهد، و اگر کسى احرام ببندد در حالى که شکار همراه داشته باشد، حرام است آن را نگهدارد، در تمام صورتهاى مسأله که بیان آنها در مسأله ( 201 ) گذشت، و چنانچه رهایش نکرد تا مرد باید کفاره بدهد، و بنا بر احتیاط اگرچه مردنش قبل از ورودش به حرم باشد باید کفاره بدهد .
مسأله 217 : وجوب کفاره در کشتن شکار و خوردنش فرقى ندارد بین اینکه از روى عمد یا سهو یا ندانستن باشد .
مسأله 218 : در شکار مکرر کفاره نیز مکرر میشود، و خواه شکار از روى خطا و اشتباه یا فراموشى یا اضطرار و ناچارى باشد، و یا جهل ندانستنى که صاحب آن معذور باشد، و همچنین است در صورت عمد اگر شکار در حرم
و شکار کننده غیر محرم باشد، یا شکار کننده محرم به احرامهاى متعدد باشد، مانند اینکه یک شکار در احرام عمره تمتع و شکار دیگرى در احرام حج و شکار سوّمى در احرام عمره مفرده نموده باشد، و اما اگر شکار عمداً از محرم به یک احرام مکرر شد، پس از بار اول دیگر کفاره واجب نخواهد شد، بلکه از کسانى است که خداوند متعال در باره آنها فرموده است : (و من عاد فینتقم الله منه) . یعنى : و آنکه بازگشت کرد خداوند از او انتقام خواهد گرفت .