پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

بسم الله الرحمن الرحیم
با توجه به رؤیت هلال با چشم غیر مسلح در غروب روز چهارشنبه ٢٩ شعبان فردا پنجشنبه اول ماه مبارک رمضان است.
توفیقات همگان را از خداوند متعال مسألت داریم.
دفتر آقاى سیستانى (مدظله)

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (4)

ج. ارث جدّ و جدّه به همراه برادر و خواهر ← → ارث برادر‌زاده و خواهر‌زادۀ میّت

ارث زن یا شوهر همراه با برادر و خواهر

مسأله 1195. اگر به همراه شوهر میّت، فقط یک برادر یا یک خواهر (پدری یا مادری یا پدر و مادری) باشد، شوهر یک دوم از اصل اموال را ارث می­برد و باقیمانده، سهم الارث برادر یا خواهر می­باشد.
مسأله 1196. اگر به همراه شوهر میّت، چند برادر یا خواهــر پــدر و مادرى باشنــد، شوهــر یک دوم از اصل اموال را ارث می­برد و باقیمانده به‌طور مساوى بین برادران یا خواهران پدر و مادری قسمت میشود و چنانچه برادر و خواهر پدر و مادرى با هم باشند، هر برادرى دو برابر خواهر ارث میبرد.
مسأله 1197. اگر به همراه شوهر میّت، چند برادر یا خواهر مادرى یا چند برادر و خواهر مادرى باشند، شوهر یک دوم از اصل اموال را ارث می‌برد و باقیمانده به‌طور مساوى، بین سایر ورثه قسمت میشود.
مسأله 1198. اگر به همراه شوهر میّت، برادر و خواهر پدر و مادرى و یک برادر یا یک خواهر مادرى باشـد، شوهــر یک دوم از اصل اموال را ارث می­بــرد و ارث بــرادر یا خواهــر مادری یک ششم از اصل اموال می‌باشد و باقیمانده یعنی دو ششم آن به برادر و خواهر پدر و مادری ارث می‌رسد که سهم هر برادر از این مقدار دو برابر سهم خواهر می­باشد[1]
مسأله 1199. اگر به همراه شوهر میّت، برادر و خواهر پدر و مادرى و چند برادر یا خواهر مادرى یا برادر و خواهر مادری باشد، شوهر یک دوم از اصل اموال را ارث می‌برد و خویشاوندان مادری مذکور مجموعاً یک سوم از اصل اموال را ارث می­برند که این مقدار به‌طور مساوی بینشان تقسیم می­شود و باقیمانده یعنی یک ششم آن به برادر و خواهر پدر و مادری ارث می­رسد، که سهم هر برادر از این مقدار دو برابر سهـم هر خواهر می‌باشد.
مسأله 1200. اگر به همراه زوجۀ میّت، فقط یک برادر یا یک خواهر (پدری یا مادری یا پدر و مادری) باشد، زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد[2] و باقیمانده، سهم الارث برادر یا خواهر می­باشد.
مسأله 1201. اگر به همراه زوجۀ میّت، چنــد برادر یا خواهر پدر و مادرى باشـــند، زوجـــه یک هشتم از اصل اموال را ارث می­برد و باقیمانده به‌طور مساوى بین برادران یا خواهران قسمت میشود و اگر برادر و خواهر پدر و مادرى با هم باشند، هر برادرى دو برابر خواهر ارث میبرد.
مسأله 1202. اگر به همراه زوجۀ میّت، چند برادر مادری یا چند خواهر مادرى یا برادر و خواهر مادرى باشند، زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد و باقیمانده به‌طور مساوى بین سایر ورثه قسمت میشود.
مسأله 1203. اگر به همراه زوجۀ میّت، برادر و خواهر پدر و مادرى و یک برادر یا یک خواهر مادرى باشد، زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد و سهم الارث برادر یا خواهر مادری، یک ششم از اصل اموال می‌باشد و باقیمانده یعنی هفت دوازدهم آن به برادر و خواهر پدر و مادری ارث می­رسد که سهم هر برادر از این مقدار دو برابر سهم هر خواهر می­باشد.
بنابراین، سهم الارث زوجۀ میّت سه دوازدهم و برادر یا خواهر مادری، دو دوازدهم و برادر و خواهر پدر و مادری هفت دوازدهم اموال می­باشد.
مسأله 1204. اگر به همراه زوجۀ میّت، برادر و خواهرِ پدر و مادرى و چند برادر یا خواهر یا برادر و خواهر مادرى باشد، زوجه یک چهارم از اصل اموال را ارث می­برد و سهم الارث خویشاوندان مادری یک سوم از اصل اموال می‌باشد که این مقدار به‌طور مساوی بینشان تقسیم می­شود و باقیمانده یعنی پنج دوازدهم آن به برادر و خواهر پدر و مادری ارث می­رسد که سهم هر برادر از این مقدار دو برابر سهم هر خواهر می­باشد.
بنابراین، سهم الارث زوجۀ میّت سه دوازدهم و خویشاوندان مادری چهار دوازدهم و خویشاوندان پدری پنج دوازدهم اموال می­باشد.

[1]. قاعدۀ کلّی در این مورد و موارد مشابه آن است که به سبب ارث بردن زن و شوهر، از سهم برادران و خواهران مادری چیزی کم نمی­شود، بلکه از سهم برادران و خواهران پدر و مادری کسر می­شود. بنابراین، اگر برادر یا خواهر مادری یکی باشد یک ششم اصل اموال و چنانچه متعدّد باشد یک سوم اصل اموال را ارث می­برند و باقیمانده، مربوط به سایر ورثه است.
[2]. کیفیّت ارث «زوجه» از اموال شوهرش در این مسأله و مسائل بعدی، در مسائل «1252 و 1253» ذکر می‌شود.
ج. ارث جدّ و جدّه به همراه برادر و خواهر ← → ارث برادر‌زاده و خواهر‌زادۀ میّت
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français